Ji ezmanê devê merfekî di candayînê dayî ra dibe wekî ava şirîn. Zimzima Qur’anê, di guhê wî û di mejiyê wî da werre jî, di devê wî û di ezmanê wî da wekî ava zemzemê xweş tê.
Raza huwîdeyê newestandina wê ev e ku, Qur’an, ji dilan ra hêz û xurek e û ji hişan ra xurek û têrî ye û ji rewan ra av û tav e û ji cana ra derman û xweşî ye. Ji wê yekê nawestîne. Em her roj nan dixun nawestin. Lê em meywekî xweştir her roj bixun diwestîne. Divêk ew e ku, Qur’an bin û bingeh e, rastî û rêrastiyê ye û xweşgotinekî tîşîk e, ji wê yekê da ye ku nawestîne, timî ciwaniya diparêze, çawa ku teranî û şirînaya xwe jî diparêze. Hetta ji serekên Qureyşiyan, merfekî xweşbêjê zana, ji aliyê gawiran da ji bo guhdana li Qur’anê ra çûye guhdaye, ziviriye gotiye ku: “Yê vê gotinê, şîranî û teranîkî wê yê werre heye ku, mînanî gotina merfa nîne. Ez istiranbêjan û veşarbêjan dizanim. Eva tew mîna nê gotinê wan nîne. Bibe bibe em ji bo serwextkirina peyîkên xwe ra bibêjin cazûtî ye.”
Êdî, dijminêd ‘enirkartirê Qur’ana Huwîdedar jî, ji xweşgotiniya wê ra sergeran dibin. Di ayetên Qur’ana huwîdedar da di axiftên wê da û di tûmikên wê da peywendên xweşgotiniyê ravakirin pirr dirêj diçe, ji bo wê yekê ra em gotinê kurt dibirin, sade ji bo nimûneyê ra emê kêşan û xweşgotina axiftinê ya ku bi tewşa tîpên xwendiniyê di ayetekî da yî va peyda dibeyî û çirûskekî ahistandinê yê ji wê tewşê da diayîseyî, em ê rava bikin.
Êdî, ayeta
ثُمَّ اَنْزَلَ عَلَيْكُمْ مِنْ بَعْدِ الْغَمِّ اَمَنَةً نُعَاسًا يَغْشٰى طَائِفَةً مِنْكُمْ …اِلٰى اٰخِره
ta dawiyê va.
Êdî di vê ayetê da hemî tîpê xwendinê hene. Binêre ku, hemî keriyên tîpên giran û sengîn bi hev ra henin; di wê tewşê da xweşkêşa wê nehilşandiye; belkî ronatîkî û ahengekî xweşgotiniyê hevwar û hevsiparê ji têlên cihêdayî xistiye navê. Hem li vê çirûska ahestandiniyê, tûj binêre ku, ji tîpên elifbêkê da (
ياء
) û (
الف
) siviktir in û bi hev werdigerin, ji bo wê yekê ra wekî du biraya, (Haşiye) her yekî wan bîst yek car zivirana wî heye. (
ميم
) û (
نون
) birayê hev in û dikevin ciyê hev, ji bo wê yekê ra her yekî wan sî û sê cara hatine borandinê. (
صَاد وسِين وشِين
) ji bo ku bi cîgah û rewş û deng va biran in;
