Ji hezaran rêdarên vê pirsikê da sade cihêtiya merifayî û canberayî di hatina wan a bal cihanî va ji wê pirsikê ra rêdarekî xuya ye, radêrekî bira ye.

   Erê merifatî bi baweriyê va merifatibûyîna wî yê cihêtiya merifayê û canbera ya di hatina wan a bal cîhanî va wê rava dide. Lewra canber çaxa ku bal cîhanî va têyê, mînanî ku di cîhanekî dinê da gihîştiyeyêî, li gorî holika xwe da bi awayê gihîştî va tê, dibê tê şandinê. Yan di du sietan da yan du roja da yan du meha da hemî pêwendên xwe yê jiyanê û hevwariya xwe bi cihanî rayî û qanûnêd jîna xwe hîn dibe. Dibe xwedanê pîşeyê xweristiyê. Karîna jînakî û pîşeya xebatekî ya ku merif di bîst sala da qazanc dikeyêyî, canberekî wekî çûçekî û moza hingiviyê di bîstroja da peyda dike. Dibê jê ra tê serweş kirinê.

   Divêk ew e ku, olama hîmaneya canberî bi hînbûnê va gihîştin nîne û bi qezenckirina zanînêyê va hilkişan nîne û bi ravadayina ahestiya xwe va hewarxwestin û niyazkirin nîne. Belkî olama wî li gorî hilêka wî da xebat e, karkirin, perestina kirinkî ye.

   Herçî kî merif di hatina xwe ya bal cîhanî da ji hînbûna her tiştî ra neçar e û ji qanûnêd jiyanê ra nezane. Hetta di bîst sala da pêwendên jiyaniyê bi giştanî va nikare hîn bibe. Belkî ta dawiya jina xwe va ji hînbûnê ra neçar e. Hem di awakî pirr aheste û qels da bal cîhanîva hatiye şandinê. Di salekî duduya da meger dikare rabe piya û di panzdeh sala da meger kar û jiyanî dinase. Balêkirina jîna merifekî va meger dikare karên xwe bikaşeyê û ziyana da xwe biparêze. Divêke ew e ku olama afirîkiya merifa bi hînbûniyê va gihîştin e, niyazî va postin e. Dibê, zanîna wê yekê ye ku bêje ka ez bi banîna kê va weha hewîdeyane têm gerandinê. Bi qenciya kê va wuha tilêzane têm perwerandinê, bi bexşînekî çawan va wuha nazenînane têm xwedîkirinê û gerandinêyî bizane û di warê xwestekên xwe yê ku ji hezarî meger balyekî destê wî nagihêjeyî da bal Xwedayê xwestekan da yî va bi zimanê ahesteyî û belengazî yê va lavakirin e û xwestin e û niyazkirin e. Dibê, baskên ahestî û belengaziyê va bal wargayê joran va firandin e. Divêk ew e ku merif bal vê cîhanê va ji bo gihîştina bi çara zanîn û niyazê va yî ra hatiye. Bi gorî hilêk û bingehîkê va her tişt bi zanînê va girêdayî ye û hem û kanî û ronî û rewana hemî zanînêd bingehîn nasîna Xwedê ye û binga hîmê wî jî baweriya bi Xwedê ye.

   Hem merif bi ahestiya xwe ya bêdawî va ji derdên bêdawî ra bergedar e û ji êrîşa dijminêd bêjimar ra derdmend e û bi belengaziya xwe ya bêdawî va ji xwestekên bêdawî ra giriftar e û ji daxwazên bêdawî ra neçar e.