Hem de acaba biçare bir padişaha yahud müdahin memurlara veyahud mantıksız polislere itimad edilir, dinin himayesi onlara bırakılırsa, daha iyi midir; yoksa efkâr-ı amme-i milletin arkasındaki hissiyat-ı İslâmiyenin madeni olan —herkesin kalbindeki şefkat-i imaniye olan— envar-ı ilâhinin lemeatının içtimalarından ve hamiyet-i İslâmiyenin şerarat-ı neyyiranesinin imtizacından hasıl olan amud-u nuranînin ve o seyf-i elmasın hamiyetine bırakılırsa daha iyi midir? Siz muhakeme ediniz.

   Evet, şu amud-u nuranî dinin himayeti şehametinin başına, murakıbının gözüne, hamiyetinin omuzuna alacaktır. Görüyorsunuz, lemeat-ı müteferrika tele’lüe başlamış, yavaş yavaş incizab ile imtizac edecektir. Fenn-i hikmette takarrur etmiştir ki: Hiss-i dinî, lâsiyyema din-i hakk-ı fıtrînin sözü daha nâfiz, hükmü daha âlî, tesiri daha şedittir.

   Elhasıl: Başkasına itimad etmeyen nefsiyle teşebbüs eder. Size bir misal söyleyeceğim: Siz göçersiniz, göçerin malı koyundur, o işi bilirsiniz. Şimdi her biriniz bazı koyunları bir çobanın uhdesine vermişsiniz. Halbuki çoban tenbel ve muavini kayıtsız, köpekleri değersiz. Tamamıyla ona itimad etseniz, rahatla evlerinizde yatsanız, biçare koyunları müstebit kurtlar ve hırsızlar ve belâlar içinde bıraksanız daha iyi midir; yoksa onun adem-i kifayetini bilmek ile nevm-i gafleti terk edip hanesinden her biri bir kahraman gibi koşsun, koyunların etrafında halka tutup bir çobana bedel bin muhafız olmakla hiçbir kurt ve hırsız cesaret etmesin, daha iyi midir? Acaba Mamhuran hırsızlarını tevbekâr ve sofî eden şu sır değil midir? Evet, ruhları ağlamak istedi, biri bahane oldu, ağladılar.

   Evet, evet... Neam Neam... Sivrisinek tantanasını kesse, arı demdemesini bozsa şevkiniz bozulmasın, teessüf etmeyiniz. Zira, kâinatı nağamatıyla raksa getiren, hakaikın esrarını ihtizaza veren mûsika-i ilâhiye ¹