Kitaplar
İçtimaî Dersler

Öyle ise şahs-ı manevi olan hükümet dahi masum olamaz. Ancak Eflatun-u ilâhînin medine-i fazıla-i hayaliyesinde masum olabilir. Lakin meşrutiyet ile sû-i istimalâtın ekser yolları münsed olur. İstibdadda ise açıktır.

   S— İtiraz ettiğin şeye nasıl cevap veriyorsun?

   C— Ben libasa ilişiyordum. Hükümet iyi bir adamdır, pislerin libasını giymişti. Biz o libası yırtmak ve yıkamak isterdik, olamadı. Zamana bıraktık; tâ yavaş yavaş yırtılsın. Evet; namazı kılıyordu, kıbleyi tanımıyordu; sonra tanıdı veya tanıyacaktır. “Ehvenü’ş-şerreyn” bir adalet-i izafiyedir. Fakat kemal-i telehhuf ile bağırıyorum ki, şiddete inkılâb eden fikr-i intikamın tedahülü ve heyecanatı intac eden tecrübesizlik üzerimize emri şiddetlendirdi, pahalaştırdı, muvakkaten bir nevi karanlık çöktü. Emin olunuz ki, çekilecektir.

   S— Neden makine-i ahval güzelce işlemiyor?

   C— Zira tecrübe, hamiyet, nur-u kalb ve nur-u fikri cem’edenler vezaife kifayet etmezler. Bazı ehl-i gayret ve hamiyette meylü’t- tahrip meleke olmuş, tamire pek alışık değildir. Bazı ehl-i tecrübe ve tamir ise, eskisine bir derece meyl ile istidatları pek müsaid değildir. Demek bize bir nesl-i cedid lazımdır. Bunu da cidden söylüyorum, eğer meşveret şeriattan bir parmak müfarakat ederse, eski hâl yüz arşın ayrılmıştır.

   S— Neden?

   C— Bir ince teli rüzgar her tarafa çevirebilir. Fakat içtima ve ittihad ile hasıl olan hablü’l-metin ve urvetü’l-vüska, değme şeylerle tezelzül etmez. İcma-i ümmet, şeriatta bir delil-i yakînîdir. Re’y-i cumhur şeriatta bir esastır. Meyelan-ı amme şeriatta muteber ve muhteremdir. İşte bakınız, eski padişahların iradesini, Ermeni rüzgarı veya ecnebi havası veya vehmin vesvesesi esmekle çevirebilirdi. O da sükûta rüşvet-i maneviye olarak bir çok ahkâm-ı şeriatı feda ediyordu. Şimdi kapı açıldı, fakat tamamı ileride...

Hata Bildirim Formu
Sayfalar
123456789101112131415161718192021222324252627282930313233343536373839404142434445464748495051525354555657585960616263646566676869707172737475767778798081828384858687888990919293949596979899100101102103104105106107108109110111112113114115116117118119120121122123124125126127128129130131132133134135136137138139140141142143144145146147148149150151152153154155156157158159160161162163164165166167168169170171172173174175176177178179180181182183184185186187188189190191192193194195196197198199200201202203204205206207208209210211212213214215216217218219220221222223224225226227228229230231232233234235236237238239240241242243244245246247248249250251252253254255256257258259260261262263264265266267268269270271272273274275276277278279280281282283284285286287288289290291292293294295296297298299300301302303304305306307308309310311312313314315316317318319320321322323324325326327328329330331332333334335336337338339340341342343344345346347348349350351352353354355356357358359360361362363364365366367368369370371372373374375376377378379380381382383384385386387388389390391392393394395396397398399400401402403404405406407408409410411412413414415416417418419420421422423424425426427428429430431432433434435436437438439440441442443444445446447448449450451452453454455456457458459460461462463464465466467468469470471472473474475476477478479480481482483484485486487488489490491492493494495496497498499500501502503504505506507508509510511512513514515516517518519520521522523524525526527528529530531532533534535536537538539540541542543544545546547548549550551552553554555556557558559560561562563564565566567568569570571572573574575576577578579580581582583584585586587588589590591592593594595596597598599
Fihrist
Lügat