Sual: Ey Seyda! İstanbul’a gittin. Bu inkılâb-ı azimi gördün. Mühim işler içine girdin. Bize ne getirdin?

   Cevap: Müjde getirdim.

   S— Müjde ne demek? Bazılar bize “Sizin için fenalık var” diyorlar.

   C— Nurdan zarar gelmez. Gelirse huffaşa gelir, murdar şeylere gelir. Size cemi kuvvetimle, yalnız Kürdistan’a değil, belki âleme işittirecek tarzda bağırarak müjde veriyorum ki: Umum İslâm’ın, lâsiyyema Osmaniler’in, bahusus Ekrad’ın saadetinin fecr-i sadıkının geldiğini, hatta Başid başında görüyorum.

رَغْمًا عَلٰى اَنْفِ اَبى الْعَلاَءِ الْمَعَرِّى

  Faraza şu devletin yarı milleti bahasında verilse idi, gene erzan; ve zulmetle beraber yansa idi gene ucuz...

   S— Biz öyle işitmedik.

   C— Şeytanın arkadaşları çoktur.

   S— Öyle ise zihnimize gelen şüpheleri ve sualleri hallet.

   C— Elbette. Fakat müşteri olmadan, istemeden malımı satmam.

   S— İstibdat nedir? Meşrutiyet nedir? (Diğeri): “Ermeniler ağa oldular. Biz sefil kaldık”. (Başkası): “Dinimize zarar yok mu?” (Daha başkası): “Jöntürkler şöyledirler, böyledirler. Bizi de zarar-dide edecekler.” (Diğeri): “Gayr-i müslim nasıl asker olacak?” İlh...

   C— Yahu! Şu gürültülü, karmakarışık, sizin gibi intizamsız suallerinize nasıl cevap vereceğim?

   S— Kaide-i suali sen göster?

   C— Meşrutiyet kanunuyla sual ediniz. Yani içinizde bir-iki zeki adamı intihab ediniz, ta size vekil olarak müşteri olup, sual etsin. Siz de dinleyiniz. (Onlar: “Peki, peki.”)

   S— İstibdat nedir, meşrutiyet nedir?

   C— İstibdad; tahakkümdür, muamele-i keyfiyedir. Kuvvete istinad ile cebirdir. Re’y-i vahiddir. Sû-i istimalâta gayet müsaid bir zemindir. Zulmün temelidir. İnsaniyetin mâhisidir. Sefalet derelerinin esfel-i safilînine insanı tekerlendiren; ve âlem-i İslâmiyet’i zillet ve sefalete düşürttüren ve ağraz