İşte her kim evinin ortasında zayıf direği değiştirmek isterse önce onun yerine tavanı koruyacak kuvvetli ve sağlam bir direk yerleştirsin. Aksi halde bilmeden evini başına yıkacaktır. Ve kim de, bozuk olan bir delili etkisiz kılmak istiyorsa, haklı olan bir sonuca varmak için bunu sahih bir delille isbat etsin. Aksi halde düşünmeden ifsad etmiş olacaktır.
Yine dinindeki taassuba hücum etmek isteyen kimse, önce salabet-i diniyeye saygı gösterip onu muhafazaya çalışmalıdır. Aksi halde farkında olmadan başkasını doğru yoldan saptırmış olacaktır.
S– Haylaz bazı kimselerin dillerine doladıkları Otuz Bir Mart Hadisesi hakkında ne dersin?
C– Evvelen; şayet On Bir Nisan 1 saikası hakkında soruyorsan, o hususta gereken açıklamayı Divan-ı Harb’deki savunmam olan İki Mekteb-i Musibetin Şehadetnamesi (Haşiye) adlı eserimde yapmışım.
Bu izahtan sonra bütün kuvvetimle derim ki; o hadise, taraftar olan ve olmayanların, hatalarını bazı masum, sessiz ve mütevekkil kimselerin üstüne atmakla meydana gelmiştir.
Ey bozgunculuklarını başkalarının üstüne atarak kendilerini temize çıkarmaya çalışan mağrurlar! Sizin meseliniz, birbirlerini katlederek yeryüzünde fesat çıkaran kimselerin durumuna benzer. Sonra bir kısım salih kimseler araya girip onların fesatlarını defetmeye çalışır ve onları barışa davet eder. Barışmaları için araya giren bu insanlar onların dehşetli hilelerini ortadan kaldırmak için onlara mukaddes bazı şeyleri hatırlatırlar. Cenab-ı Hak bu aracı kimseleri de, hatırlattıkları o mukaddes şeylerin bereketiyle, o fesat çıkaranların fesatlarını yüzden bire indirmeye muvaffak eder.
Daha sonra o iki hasım taraf kendilerini temize çıkarmak için birbirlerinin gurur ve enaniyetini okşayacak sözler sarfederek, hiçbir günahı ve suçu bulunmayan ve sadece nasihatçı olan o arabuluculara insafsızca saldırmaya başlarlar. Böylece yaptıkları bütün hatalarını, hastalıklı yollarını kapatmaya çalışan o masum kimselere yüklemeye çalışırlar.
Evet, gerçi o nasihatçı gruptan da bazı kimseler hücumda bulundular. Dikkatli nazarlarıyla, şimdi hanzele meyvesini vermeye başlayan ağacın tohumlarında zakkum ağacının tohumlarından bir miktarının bulunduğunu keşfedip gördükleri için onlar da hücum ettiler. Ama bu hücumlarıyla Allah yolunda cihad etmiş oldular.
* * *
