Bu divanın ⁽¹⁾ sahibi amucam Said-i Kürdî’nin tercüme-i hâlini muhtasaran müstakil bir risalede yazmıştım. Fakat iki buçuk seneden beri Dârü’l-Hikmeti’l-İslâmiye’nin vazifesini ona yüklettirdiler. O da derdi:

   — “Ben bunu terk edeceğim, fakat millete de bir hesab vermek isterim.” Bendeniz de amucamın Dârü’l-Hikmeti’l-İslâmiye’deki vazifesinden nasıl hesab vermek istediğine dair birkaç söz yazıyorum.

Biraderzadesi Abdurrahman

* * *

   Bundan iki buçuk sene evvel –ki 1334 ⁽²⁾ senesi idi– amucamın rızası olmadan, Dârü’l-Hikmeti’l-İslâmiyeye azâ edildi. Fakat esarette çok sarsılmış olduğundan on ay mezunen vazifeye gitmedi. Hatta çok defalar istifa etmek teşebbüsünde bulundu. Fakat ahbabları bırakmadılar. Bunun üzerine vazifeye devam etti ki bir buçuk sene oluyor. Bidayette haline dikkat ettim ki, zaruretten fazla kendine masarif yapmıyordu ve “Maişetçe neden bu kadar fena yaşıyorsun?” diyenlere cevaben derdi ki:

   — “Ben sevad-ı âzama tâbi olmak isterim, sevad-ı âzam ise bu kadar tedarik edebilir. Ben ekalliyet-i müsrifeye tabi’ olmak istemem.” Ve Dârü’l-Hikmet’ten aldığı maaştan mikdar-ı zarureti ayırdıktan sonra mütebakisini bana vererek:

   — “Hıfz et” derdi. Ben de o bir sene zarfındaki fazla kalmış olan paraları amucamın bana olan şefkatine, hem malı istihkar etmesine itimaden haberi olmadan tamamen sarf ettim. Ve sonra da bana dedi ki:

   — “Bu para bize helâl değildi. Millet malı idi. Ne için sarf ettin? Madem ki öyledir, ben de seni vekil-harçlıktan azl ile kendimi nasb ettim.” Ondan sonra ayda bana yirmi banknot, kendisine de on beş tefrik ederdi. Fakat başka masraflar da onun on beşine dahil idi. Demek ayda on-on iki banknot kendisine kalıyordu. Fazla kalan mütebaki paraları kendisi hıfz eyledi.