Ey dinî cemiyetler!

(maba'di var)

Bediüzzaman Said-i Kürdi

Lemean-i Hakikat ve İzale-i Şübühat

-maba'd-

(Volkan, Sayı 103, 31 Mart 1325/13 Nisan 1909)

Maksadımız, müteferrik cemiyetler maksadda ittihad etmeleridir. Mesalikte ittihad mümkün olmadığı gibi caiz de değildir. Zira taklid yolunu açar ve “neme lâzım, başkası düşünsün” sözünü de söylettirir. Mezahib-i erbaa’nın ihtilâfı bu sırrı ima eder. İslâmiyet’e hizmet isteriz; ne yolda olursa olsun!

   Vehim: “Asıl ittihad-ı Muhammedinin numunesi ve mukaddimesi olan buradaki resmî cemiyete intisab-ı manevî gibi sureten intisab edenler ekseri avam ve bir kısmı da meçhulü’l-hâl olduğundan, bir esas-ı metine adem-i istinad ima eder.”

   İrşad: Büyük ittihad-ı Muhammedî’de her mü’min dahildir. Onun numunesi ve mukaddimesi olan şimdiki İttihad-ı Muhammedî ağraza adem-i müsaadesine binaendir ki, evail-i İslâm’a bir müşabeheti peydâ ediyor. Hem de, madem ki maksad-ı İttihad i’lâ-yı kelimetullahtır; teşebbüsat ve harekâtı da ibadettir. İbadet ve camide, sultan ve derviş ve geda birdir. Müsavat-ı hakiki düsturdur. Takvadan başka imtiyaz yoktur. Zira en ekrem, en muttakidir ve en muttaki en mütevazidir. Demek manen gibi sureten de bu cemiyete intisab ile teşerrüf edecek, şeref vermeyecektir. Bir katre, bahr-i ummanı tezyid edemez. Bahr-i umman bir destide sıkışmadığı gibi, İttihad-ı Muhammedî İstanbul’da sığışmayacaktır. Bizede kaldı bu resmî cemiyet de: Amma, meçhulü’l-hal adamların intisabı bu hakikat-ı âliyeyi lekedar edemez. Zira kendi lekedar olsa imanı mukaddestir, rabıta da imandır. Bu ünvan-ı mukaddese böyle bahane ile leke sürmek, İslâmiyet’in kıymet ve ulviyetini bilmemekle beraber, kendini echelü’n-nâs ilan etmektir. Zira bir günah-ı kebire ile imandan çıkmadığı gibi, şems garbdan tulu etmediğinden tevbe kapısı meçhulü’l-hal dedikleri adamlara açıktır.