Şark ve Kürdistan Gazetesi *
Numro: 1
19 Teşrin-i sâni 1324
2 Aralık 1908
Kürdler Yine Muhtaçtır
[Kürtleri şimdiye kadar mahv eden iki beliyye-i azime vardır ki biri ihtilaf-ı dahili, diğeri marifet-i maarifin hakkıyla tamim edememesi. Bu iki musibet mahv için vakt-i istibdatta Bediüzzaman Munla Said Efendi Hazretlerinin mabeyne verip de neticesinde birçok mesaibe hedef edildiği layiha suretini aynen derc arz ile iftihar ediyoruz.]
Millet-i Osmaniye meyanında mühim bir unsur teşkil eden Kürdistan ahalisinin ahvali hükûmetçe malum ise de, hizmet-i mukaddese-i ilmiyeye dair bazı metalibatı arzetmeye müsaade dilerim.
Şu cihan-ı medeniyette ve şu asr-ı terakki ve müsabakatta, sair ihvan gibi yekâheng-i terakki olmak için himmet-i hükûmetle Kürdistan’ın kasaba ve kurasında mekâtib tesis ve inşa buyurulmuş olduğu ayn-ı şükranla meşhud ise de, bundan yalnız lisan-ı Türkîye aşina etfal istifade ediyor. Lisan aşina olmayan evlâd-ı Ekrad yalnız medaris-i ilmiyeyi maden-i kemalât bilmeleri ve mekâtib muallimlerinin lisan-ı mahallîye adem-i vukufları cihetiyle maariften mahrum kalmaktadır. Bu ise vahşeti, keşmekeşi; dolayısıyla garbın şematetini davet ediyor. Hem de ahalinin vahşet ve taklid hâl-i ibtidasında kalmaları cihetleriyle evham ve şükûkun tesiratına hedef oluyor.
Eskiden beri her bir vechile Ekrad’ın madûnunda bulunanlar, bugün onların hâl-i tevakkufta kalmalarından istifade ediliyor. Bu ise ehl-i hamiyeti düşündürür. Ve bu üç nokta, Kürdler için müstakbelde bir darbe-i müdhişe hazırlıyor gibi ehl-i basireti dağdar etmiştir.