ikinci ziyafetse, avamî medeniyet; o daha adaletli.

   Adalet-i halise, İslâmiyetten çıkar. Ruha hayat veriyor,

   hayatını öldürmez. Zulmetsizdir hayatı, hakikattır kemali.

   İslâm, bir ibret aldı. İslâmiyet, eskide gaflet edip de küstü.

   Hristiyanlık dini ise, kendi hasm-ı galibi ki,

   medeniyetle fenni dost ederek hileli, kendine malederek,

   o iki silâh ile, bize galebe çaldı.

   Şimdi şarkta bir müthiş silâh imal edilir, yakın oldu ikmali.

   Bunun kısm-ı âzamı hem haktır, hem malımız, biz sahip olmalıyız.

   Zira hak kısmı hakkımızdır.

   Muzahref kısmı ise onlara bırakmalı, başlarına vurmalı.

   Eğer bundan müstağni, eski gibi de küssek, o hayyal Hristiyanlık,

   kendine dost ederek, onu aleyhimizde ederek istimali,

   İslâmın zararına yine istihdam eder.

   Karşısında husumetle dayanmak pek güç olur.

   O yeni bir fikirdir; belâlı, hem faideli.

   Cumhura müteveccih muhatabı, avamdır.

   Şu cumhur-u avama tevcih olan bir fikir, ger kudsiyet almazsa,

   yakın olur zevali, çabuk söner de ölür.

   O yeni desatire bir kudsiyet verecek iki muazzam din var.

   Ona ziya buna zulmetli, buna zulmet ona ziyalı.

   Şu şarkî keskin fikir, vakta gözünü açmış,

   başında duran hasmı Hristiyan dini bulmuş.

   Hasmın elinde silâh yine o din olmalı.

   Öyle ise o fikir, onunla hiç barışmaz.

   Elbet o fikir ve meslek, beka, yaşamak ister.

   Yaşaması, cumhurda kat’an takarrur ister, kalbetmeli kabulü.

   Avam kalbinde takarrur, bir kudsiyet ister.