Menfaatı Esas Tutan Siyaset, Canavardır

   Menfaat üzere çarhı kurulmuş olan siyaset-i hâzıra; müfterisdir, canavar.

   Aç olan canavara karşı tahabbüb etsen; merhametini değil, iştihasını açar.

   Sonra döner, geliyor; tırnağının, hem dişinin kirasını senden ister.

   Kuva-yı İnsaniye Tahdid Edilmediğinden Cinâyâtı Büyük Olur

   Hayvanın hilâfına, insandaki kuvveler fıtrî tahdid olmamış.

   Onda çıkan hayr ü şer, lâyetenahî gider.

   Onda olan hodgâmlık, bundan çıkan hodbinlik, gurur, inad birleşse;

   öyle günah oluyor ki beşer şimdiye kadar, ona isim bulmamış.

   Cehennemin lüzumuna delil olduğu gibi, cezası da yalnız Cehennem olabilir.

   Hem meselâ: Bir adam tek yalancı sözünü doğru göstermek için,

   İslâmın felâketini kalben arzu eder.

   Şu zaman da gösterdi: Cehennem lüzumsuz olmaz, Cennet ucuz değildir.

   Bazen Hayır, Şerre Vasıta Olur

   Havasdaki meziyet, filhakika sebeptir tevazu, mahviyete;

   olmuş maatteessüf sebeb-i tahakküme, tekebbüre hem illet.

   Fakirlerdeki aczi; âmilerdeki fakrı, filhakika sebeptir ihsan ve merhamete.

   Lâkin maatteeessüf müncer olmuştur şimdi, zillet ve esarete.

   Bir şeyde hasıl olan mehasin ve şerefse;

   havas ve rüesaya o şey peşkeş edilir.

   O şeyden neş’et eden seyyiat ve şer ise;

   efrad ve hem avama, taksim, tevzi edilir.

   Aşiret-i gâlibde hasıl olan şerefse: “Hasan Ağa, aferin!”

   Hasıl olan şer ise, efrada olur nefrin. Beşerde şerr-i hazin!.