Evet zekâtın vücub-u kat’îsinde ve onun kabilesi olan sadakaya ve karz-ı hasene davet-i Kur’anî’den ve ribanın vesailiyle beraber hürmet-i şedidesinde azim bir hikmet, âli bir maslâhat, vasi bir rahmet vardır.

   Eğer sahife-i âlemde tarihî bir nazarla dikkat ve cemiyet-i beşeriyenin mesavisinin esasları teftiş edilse görülecektir ki, bütün ihtilâlât ve fesadın asıl ve madeni ve bütün ahlâk-ı rezilenin muharrik ve menbaı, tek iki kelimedir. O iki kelimenin imtizacdan bomba gibi, küre-i arz patladı ve izdivacdan, medenî insanlardan canavarlar doğdu.

   Birinci kelime: Ben tok olsam, başkası açlıktan ölse bana ne.

   İkinci kelime: İstirahatım için zahmet çek, sen çalış ben yiyeyim.

   Merhametsiz, nefisperest olan birinci kelime-i gaddâredir ki, âlem-i insanı zelzeleye getirip, kıyameti kopmak üzeredir. Şu kelimenin ırkını kesecek, tek bir devası var ki, o da zekâttır ve zekâtın mükemmili olan sadakattır. Ve onun mütemmimi olan karz-ı hasendir.

   Hâris, hodgâm, zalim olan ikinci kelimedir ki, beşerin terakkiyatını öyle sarsıyor ki, herc ü merc ateşine atmak üzeredir.

   Şu dahiye-i dehyanın tek bir devası var: O da hurmet-i ribadır ve faizin bütün vesailini hayat-ı içtimaîden ref’ etmektir. Hodgâm ellerde servetin inhisarına vesile olan riba kabları, bankaları seddir. Evet, bu kapılar ile servet ve temellük kalil adamlarda toplanır. Bu iki düstur ile tevzi edilmezse gasbedilecektir.

   Evet, heyet-i içtimaiyedeki intizamın şartı, tabakat-ı beşer birbiriden uzaklaşmamak, tabaka-i havas tabaka-i avamdan, taife-i ağniya taife-i fukaradan ayrılmasın ki, sıla-i rahim kopmasın. Halbuki ribanın hayatı ve zekâtın mevti ile geniş bir mesafe açılmış, öyle bir uzaklık olmuş ki, hayt-ı vasl kopmuş.