her tarafta iş’âl-i nur-u hayat ettiğini bir remz-i kudrettir ki, âlem-i lâtif hesabına âlem-i kesifi eritiyor, yandırıyor, ışıklandırıyor. Hakikat ne kadar zaif ise de, ölmez. Belki teşehhusatta seyr ü sefer eder. Hakikat büyür, inkişaf eder, gençleşir. Kışır ve suret eskilenir, incelenir, parçalanır, daha güzel olarak tazelenir. Ziyade, noksan noktasında makûsen mütenasiptirler. Şu kanun, bütün kanun-u tekâmüle dahil olan eşyaya şamildir. Demek bir zaman gelecek ki, hakikat-ı uzma-i kâinatın kışır ve sureti olan âlem-i şehadet Allah’ın izniyle parçalanacak daha güzel, daha lâtif bir surette tazelenecektir.  يَوْمَ تُبَدَّلُ اْلاَرْضُ غَيْرَ اْلاَرْضِ  sırrı tahakkuk edecektir.

   İkinci Nokta: Şu mevtin vukuudur. Buna delil, cemi edyan-ı semavînin icmaıdır. Bütün fıtrat-ı selimenin şehadetidir. Ve kâinatın tahavvül ve tebeddül ve tagayyürün işaretidir. Şu sekeratı zihinde temessül etmek istersen bak, şu kâinat dakik, ulvî bir nizam ile birbirine bağlanmış, hafi, nazik, latif, birbiriyle tutunmuş ve ecram-ı ulviyeden bir cirm “Kün” veya “mihverinden çık” hitabına mazhar olunca sekerata başlar. Nücum tesadüme, ecram telâtuma, feza-yı gayr-ı mütenahî gülleleri küreler gibi büyük, milyonlar top sadalarının muhassalıyla vaveylâya başlar. Birbirine çarpışarak, küremiz büyüklüğünde kıvılcım saçacak...

   İşte şu mevt ile dest-i kudret kâinatı çalkalar. Kâinat tasaffi ile ayrılmaya başlar. Cehennem, aşireti ve maddesiyle bir tarafa çekilir. Cennet, anâsırı ve letâifiyle başka yerde tecelli eder.

   Üçüncü Nokta: Ölecek âlemin dirilmesi mümkündür. Zira —Birinci Makamda geçtiği gibi— kudrette noksan yok, gayet kavi muktazi var. Mesele ise mümkinattandır. Evet, kâinatta, dikkat edilse görünür ki,