Birinci Temsil: Şemsin feyz-i tecellisi olan timsali, denizin mecmu-u sathında, denizin her bir katresinde aynı hüviyeti gösteriyor. Küre-i arz perdesiz, güneşe karşı muhtelif cam parçalarından olsa, timsal-i şems her bir parçada ve umum sath-ı arzda müzahemetsiz, tecezzisiz, tenakuzsuz bir olur. İşte şeffafiyet sırrı. Faraza şems muhtar olsa idi, o feyzde biri daha rahat, diğeri daha zahmet olamazdı.
İkinci Temsil: Noktalardan terekküb eden bir daire-i azimin nokta-i merkeziyenin elinde bir mum ve muhitteki noktaların ellerinde birer ayine farz edilse, nokta-i merkeziyenin muhit ayinelerine verdiği feyz müzahemetsiz, tecezzisiz, tenakuzsuz nisbeti birdir. İşte mukabele sırrı...
Üçüncü Temsil: Hakiki bir mizanın iki gözünde iki güneş veya iki yıldız veya iki dağ veya iki yumurta veya iki cevher-i ferd, herhangisi bulunsa, sarf olunacak aynı kuvvetle o hassas, azim terazinin bir kefesi süreyyaya, bir kefesi seraya inebilir. İşte muvazenet sırrı...
Dördüncü Temsil: En azim bir gemi, en küçük bir oyuncak çevirmesi gibi çevrilebilir. İşte intizamın sırrı...
Beşinci Temsil: Bir mahiyet-i mücerrede bütün cüz’iyatına, en asgarından en ekberine, yorulmadan, tenakus etmeden, tecezzi etmeden bir bakar, girer. Teşahhusat-ı mülkiye cihetindeki hususiyat müdahele edip, şaşırtmaz. Nazarını tağyir etmez. İşte tecerrüdün sırrı...
Altıncı Temsil: Bir kumandan “arş” emriyle bir neferi tahrik ettiği gibi bir orduyu dahi tahrik eder. Her şeyin bir nokta-i kemali var. Ve o noktaya bir meyli var. Muzaaf meyl ihtiyaçtır. Muzaaf ihtiyaç iştiyaktır. Muzaaf iştiyak incizabtır. Bunlar emr-i tekvinînin mahiyat tarafından birer habbe ve nüve-i imtisalîdir. Mahiyat-ı mümkinatın mutlak kemali, mutlak vücuddur. Hususi kemali, istidadatını bilfiile çıkaran ona mahsus vücuddur. Bütün kâinatın “Kün” emrine itaatı bir nefer hükmünde olan bir zerrenin itaatı gibidir. İrade-i ezeliyeden gelen “Kün” emr-i ezelisine mümkünün itaat ve imtisalinde yine iradenin tecellisi olan meyl ve ihtiyaç ve şevk ve incizab birden mümteziç, mündemiçtirler. İşte itaat sırrı...