Evet, herkes ayinesinin müşâhedatına tâbidir. Demek sizin siyah ve yalancı ayineniz size öyle göstermiştir.
S— İfrat ediyorsun, hayali hakikat görüyorsun. Bizi de techil ile tahkir ediyorsun. Ahirzamandır, gittikçe daha fenalaşacak.
C— Herkese dünya terakki dünyası olsun; yalnız bizim için tedennî dünyasıdır, öyle mi? İşte ben de sizinle konuşmayacağım. Şu tarafa dönüyorum. Müstakbeldeki insanlarla konuşacağım:
Ey üç yüz seneden sonraki yüksek asrın arkasında gizlenmiş, sâkitane benim sözümü dinleyen, bir nazar-ı hafî-i gaybî ile bana temaşa eden Said, Hamza, Ömer, Osman, Yusuf, Ahmed!.. Size hitab ediyorum. Başlarınızı kaldırınız, “Sadakte” deyiniz. Ve demek size borç olsun. Şu muasırlarım varsın beni dinlemesinler. Tarih denilen mazi derelerinden sizin yüksek istikbalinize uzanan telsiz, telgraf ile sizinle konuşuyorum. Ne yapayım; acele ettim, kışta geldim... Cennet-âsâ bir bahardasınız. Şimdi ekilen tohumlar zemininizde çiçek açacaktır. Benim hizmetimin ücretini, sizden şunu beklerim ki, mazi kıtasına geçmek için geldiğiniz vakit mezarıma uğrayınız. O çiçeklerden bir-kaç tanesini, mezartaşı denilen, kemiklerimi misafir eden toprağın kapıcısının başına takınız. Kapıcısına tenbih edeceğiz; bizi çağırınız. هَنِيئًا لَكُمْ sadâsını işiteceksiniz. (1) وَلَوْ مِنَ الشَّاهِدِ عَلٰى طَيْفِ الضَّيْفِ
Şu zamanın memesinden bizimle süt emeyen, gözleri arkadan maziye bakan, tasavvuratları kendileri gibi hakikatsız ve ilerileşmiş (not) çocuklar, şu kitabın hakayıkını hayal tevehhüm etsinler. Zira benim vüsûkum var ki, şu kitabın mesaili hakikat olarak sizde tahakkuk edecektir.
