Farz-ı muhal olarak -Allah etmesin- eğer bizi parça parça edip öldürürseler, emin olsunlar, biz yirmi olarak öleceğiz, üç yüz olarak dirileceğiz. Başımızdan rezail ve ihtilâfatın gubarını silkip, hakiki münevver, müttehid olarak kervan-ı benî-beşere pişdarlık edeceğiz. Biz en şedit, en kavî, en bakî hayatı intac eden öyle bir ölümden korkmayız. Biz ölsek de İslâmiyet sağ kalır.  فَكُلُّ اٰتٍ قَرِيبٌ 

   S— Gayr-ı müslimlerle nasıl müsavi olacağız?

   C— Müsavat ise fazilet ve şerefte değildir, hukuktadır. Hukukta ise şah ve geda birdir. Acaba bir şeriat "karıncaya ayak basmayınız" dese, tazibinden men’ ederse, nasıl benî-Âdem’in hukukunu ihmal eder? Kellâ! Biz imtisal etmedik. Evet, İmam-ı Ali (r.a.)’nin adi bir Yahudi ile muhakemesi ve fahriniz olan Salâhaddin-i Eyyubî'nin miskin bir Hristiyan ile mürafaası sizin şu yanlışınızı tashih eder, zannederim.

   S— Ermeniler zimmîdirler. Ehl-i zimmet, zimmettarlarıyla nasıl müsavi olur?

   C— Kendimizi div ayinesinde görmemeliyiz. Kabahat bizde. Tamamen zimmetimize alamadık, bihakkın adalet-i şeriatı gösteremedik. Şeriat dairesinde, hukuklarını istibdadın sünnet-i seyyiesiyle muhafaza edemedik; sonra da istedik, kuvvetimiz kalmadı. Ben şimdi Ermenilere bir nevi zimmî-i muahid nazarıyla bakıyorum.

   S— Ermeniler bize düşmanlık edip, hile ve hıyanet ediyorlar. Nasıl dostluk üzerinde ittifak edeceğiz?

   C— Düşmanlığın sebebi olan istibdat öldü. İstibdadın zevaliyle dostluk hayat bulacak. Size bunu kat’iyen söylüyorum ki, şu memleketin saadeti