û di meqama terka masîwayê de wana tune bihesibîne, heta wana neyî (me’dûm) tesewûr bike, bi pêş de biçe hetanî tenê rewşeke neynika xeyalî ya cîlweya esmayê îlahî bide wan.
Vaye heqîqeteke girînga ya vê meşrebê heye ku: Wicûda Wacib-ûl Wicûdî bi hêza îmanê û bi înkîşafa welîbûneke bilind ya di pileya heqqelyeqînê, wicûda mumkinatî ewqas dadikeve xwar ku li ber çavê wî ji bilî xeyal û edemê tu meqamên wan namîne; herwekî ku li ser navê Wacib-ûl Wicûdî gerdûnê înkar dike.
Bes xetereyên vê meşrebê hene. Ya ewil eve ye ku: Ruknên îmanê şeş in. Ji bilî baweriya bi Xwedê ruknên mîna baweriya bi axretê jî hene. Ev ruknana jî heyîna (wicûda) mumkînatî dixwazin. Ew ruknên îmanê yên zexm li ser xeyalê nayên avakirin! Ji ber wê çendê xwediyê wê meşrebê dema ji alema noqîbûn (îstaxraq) û serxweşiyê (sekr) derkete alema hişyariyê, pêwist e wê meşrebê bi xwe re neîne û bi pêwistiyên wê meşrebê emel neke. Û pêwist e vê meşreba ku qelbî û halî û zewqî ye veneguhere sûreta aqlî û qewlî û ilmî. Lewra dîstûrên aqlî û zagonên ilmî û usûla kelamî yên ji Kitêb û Sunetê tên nikarin wê meşrebê rakin, ne qabilê tetbîqê ye. Ji ber wê çendê di Xelîfeyên Raşid û Îmamên Muctehid û salihên berê de ev meşreb bi aşkereyî xuya nake. Ev tête wê wateyê ku ev ne meşrebeke bilind e (âlî.) Bê guman bilind e lêbelê kêm e. Gelek girîng e lêbelê gelek xeternak e. Gelek giran e lêbelê gelek xweş e. Yên ji boyî wê zewqê dikevin tê de naxwazin jê derkevin û bi xudbîniyê dibêjin qey ew pileya herî bilind e.
Ji ber ku me esasên vê meşrebê û çawaniya wê di Rîsaleya Noqteyê de û di hin Peyvan de û di (rîsaleya) Nameyan de hinkê beyan kiriye, em wêya bes dibînin û em ê li vir xetereyeke girîng ya wê meşreba mûhîm beyan bikin. Holê ku:
Ew meşreb meşrebeke salih ya wan xasên xasan e ku ji daîreya sebeban derketine û bi raza terka masîwayê pêwendiya xwe ji mumkînatê qut kirine û di haletê îstîxraqa mutleq de digihijin wê. Ku ev meşreb bi awayekî îlmî ji bo yên ku di nav sebeban de fetisîn û ji bo yên evîndarên dinyayê re û ji bo yên mayîn di nav felsefeya madî û xwezayê de were telqînkirin; dibe sedem ku di made û xwezayê de wana bifetisîne û ji heqîqeta Îslamê dûr bixe. Lewra ew nezera ku evîndarê dinyayê be û bi daîreya sebeban ve girêdayî be,
