Mînak, dema leşker bo cîhadê bête şandin helbet dê hinek zirar û xirabiyên madî û bedenî çêbibin. Lê belê, di wê cîhadê de xêr û feydeyên zêde (xeyrê kesîr) hene ku Îslam ji dagirkirina kafiran tête rizgarkirin. Eger bi fikara ku dê hinek xirabî (şerê qelîl) çêbibin ji ber wê çendê cîhad bête terkkirin wê demê piştî ku xêr û feydeyên zêde (xeyrê kesîr) çûn dê xirabiyên zêde (şerê kesîr) bên. Ew zulim bi xwe ye. Hem mînak, tiliya ku bûyî lareş divê bête jêkirin, jêkirina wê tiliyê xêr e, qencî ye; lê li gorî xuya dike ew jêkirin xirabî ye. Eger tilî neyête jêkirin, dê dest bête jêkirin; dê wê demê bibe xirabiya zêde.

   Va ye, heçî ev xirabiyên (şer) di kaînatê de ne, ew tiştên bi zirar in bela ne, tiştên zerarker.. Afirandin û îcada van ne xirabî ye (şer) û ne jî sik e; lewra, ew ji bo gelek encamên girîng hatine afirandin. Mînak ji ber ku şeytan miselitê ferîşteyan nabe, pêşdeçûn û bilindbûna ferîşteyan nînin û meqamên wan sabit e, nayê guhertin. Eynen welê ya heywanan jî, ji ber ku şeytan miselitê wan nabe, mertebeya wan sabit e, kêm e.

   Lê bele heçî alema mirovahî ye, mertebeyên wan yên bilindbûn û nizimbûnê bêdawî ne. Ji Nemrûd û Fir’ewnan bigre heta weliyên Xwedê yên di rastîbûna xwe de bi pêşdeçûyîn mesafeyeke gelek dirêj ya bilindbûnê heye. Va ye ji bo ku ruhên xirab yên ji ruhên bilind yên mîna almasan veqetîne, bi afirandina şeytanan, bi sirê teklîf û bi şandina pêxemberan meydaneke azmûnê, ceribandinê, cîhadê û pêşbaziyê vebûye. Eger cîhadkirin û pêşbazî nebûya, dê ew qabîliyetên mîna almas û rejiyê yên di madena însanan de ne bi hev re bimana. Dê giyanê Ebûbekrê Sidîq yê di alayê iliyînê de ye bi giyanê Ebû Cehl yê di esfelê safîlîn de ye re di heman astê de bimaya.

   Nexwe, ji ber ku li afirandina şeytanan û xirabiyan dinêre encameke mezin û umumî, îcada wan ne xirabî ye û ne sik e. Te ya rast bivê, ew xirabî û sikiyên ku ji sûê îstî’malatê (bikaranîna xirab) û ji kesbê ango ji mûbaşereta xusûsî (pêwendiya taybet) tên kesba însanan e, ne îcada Xwedê ye.

   Eger tu pirsiyar bikî: “Bi şandina pêxemberan û bi heyîna şeytanan bêhtirînê însanan dibin kafir, zirarê dibînin. Eger li gorî distûra ?el-hukmû lîl-ekser? zêdetir kes xirabiyê jê bibînin wê demê afirandina xirabiyê xirabî ye. Heta dikare were gotin ku şandina pêxemberan jî ne rehmet e.”

   Bersiv: Nisbeta çawahiyê (keyfiyet) tu girîngiya çendaniyê (kemiyet) tune ye. Piranî li çawahiyê dinêre.