Rîsaleya Sisêyan ku Meseleya Sisiya ye

(Ev Mes’ele bersiveke xas, taybet û hingê jî mehrem ya pirseka gelemperî ku hemû birayên min; pirtirînên wan bi lîsanê hal, beşek wan jî bi lîsanê qal kirine ye.)

   Pirs: Tu ji yên têne seredana te re dibêjî ku: “Hêviya alîkariyekê ji şexsê min nekin û şexsê min bimbarik nezanin. Ez ne xwedî-meqam im. Wek çawa leşkerekî jirêzê fermanên meqamê mareşalî teblîx dike, ez jî fermanên meqamê mereşaliyeke manewî teblîx dikim. Hem wek çawa mirovekî mûflîs dibe delalê dikaneke elmas û mûcewheratên gelek biqîmet û zengîn, ez jî delalê dikaneke pîroz û Qur’anî me.” Hal bi hal, wek çawa hewceyiya aqilê me bi zanyariyê heye, dilê me jî feyzekê dixwaze, giyanê me nûrekê dixwaze û herwekî wê ji gelek aliyan ve em gelek tişt dixwazin. Em te mirovekî ku ‘bi kêrî hewceyiyên me tê’ zen dikin û têne seredana te. Ji alimekî zêdetir yekî xwediyê welayetê, xwediyê himetê û xwediyê kemalatê bo me pêwist e. Eger rastiya rewşê (heqîqeta hal) mîna te gotî be, em xelet hatine seredana te. Lîsanê wan yê hal holê dibêje.

   Bersiv: Pênc xalan guhdarî bikin, paşê jî biponijin. Seredana min beyhûde ye yan jî sûdemend e? Wê demê biryarê bidin.

   Xala Ewil: Xizmetkarekî jirêzê yê padîşehekî û leşkerekî wî yê reben, li ser navê padîşahî diyariyên padîşah û nîşanên wî dide ferîkan û dide paşayan û wan minêdar dike. Eger ew ferîq û ew paşa holê bibêjin: “Çima em tenezûlê vî leşkerê bêqîmet/adî dikin û qencî û nîşanan ji dest wî digirin?”  ev dînîtiyeke bixurûr e. Eger ew leşker jî derveyî erka xwe li ber ferîqî ve ranebe ser xwe, xwe ji wî bilindtir bibîne, dînîtiyeke eblehane ye. Hem eger yek ji wan ferîqên memnûn bûyîn bi awayekî spasdar, tenezûl bike û li qulûbeyoka wî leşkerî bibe mêhvan, ew padîşehê ku wê rewşê dibîne û dizane, daku ew leşkerê ku ji bilî nanê hişk tune ye fihêtkar neke, dê ji pêjgeha padîşehî bo wan mêvanên birûmet