هَلْ مِنْ مَزِيدٍ

  Hem bi wê xwedbîniya xwe, ji bo berjewendiya xwe zerara hezaran mirovan qebûl dike. Û mîna vê, wek çawa di exlaqê nebaş de înkîşafên wî yên bêhed û hesab hene û heta dereceya Nemrûd û Fîr’ewnan diçe û bi sîxeya mûbalexe zalim e; di exlaqê baş de jî digihîje bipêçveçûnên bêhed û hesab, hetanî dereceya pêxember û siddîqan tereqî dike.

  Hem mirov -wek dijê heywanan- di hemberî her tiştên ku di jiyanê de pêwistiya wî pê heye de nezan e, bêgavê wê çendê ye ku hînî her tiştî bûbe. Lêbelê heçîke heywan e, dema tê dinyayê, hem hewceyiya wî bi tiştên hindik heye hem jî di meheke dudowan de, belkî di rojekê dudowan de, carînan di demjimêreke dudowan de hînî mercên wan hemû tiştên ku hewceyiya wî bi wan heye dibe. Herwekî di alemeke din de kemiliye û welê hatiye. Lêbelê heçîke mirov e, di salekê-dudowan de ancax (kare) rabibe ser piyan, di panzdeh salan de ancax menfeet û zerarê ji hev cuda dike.

   Meseleya Çaran

   Hûn hikmeta

جَدِّدُوا اِيمَانَكُمْ بِلاَ اِلٰهَ اِلاَّ اللّٰهُ

 ‘ê pirsiyar dikin. Di gelek Peyvan de behsa wê hatiye kirin. Razeke hikmeta eve ye ku: Mirov, ji ber ku her dem hem şexsê wî hm jî alema wî tê nûjenkirin, her dem hewceyiya wî bi nûjenkirina îmanê heye. Lewra, her ferdekî mirovî ji aliyê manewî ve gelek ferdên wî hene. Bi qasî hejmara salên temenê wî, belkê bi qasî hejmara rojên wê, belkê bi qasî hejmara demjimêrên wê ferdên wê yên din hene. Lewra, ji ber ku dikeve di bin zemanî de ew ferdê tenê dikeve şûna modelekê, her roj şiklê ferdekî din li xwe dike.

  Hem ji ber ku di mirovî de zêdebûn (te’eddût) û nûjenkirin (teceddût) heye, ew alema ku lê bi cî bûyî jî gerok (seyar) e. Ew diçe yekî din tê cihê wî, her tim dibe texlît texlît; her roj deriyê alemeke din vedike. Lêbelê heçîke îman e, ew nûra jiyana her ferdên ku di wî şexsî de ne ye, hem ronahiya