Hem îman ne ku bi ilmê tenê ye, di îmanê de behra gelek hestan (letîfeyan jî) heye. Wek çawa dema xwarinek diçe nava mîdeyê, ew xwarin bi awayekî têvel li demarên muxtelîf tên dabeşkirin û tên belavkirin. Mes’eleyên îmanê yên bi ilmê tên jî piştî ku çûn nav mîdeya aqil de, li gorî dereceyê her hesteka mîna rûh, qelb, sir, nefs û wekî wê, li gorî xwe behrekê distînin û dimêjin. Eger behra wan nebe kêm e. Vaye Muhyedînê Erebî di vê xusûsê de Fexredînê Razî hişyar dike.

   Meseleya Sisêyan

   Aliyê lihevhatina ayeta 

وَلَقَدْ كَرَّمْنَا بَنِۤى اٰدَمَ

ya bi ayeta

اِنَّهُ كَانَ ظَلُومًا جَهُولاً

   ê çi ye?

   Bersiv: Di Peyva Yanzdehê û ya Bîst û Sisêyê û ya Mêweya Duduyan ya Çiqila Pêncê ya Bîst û Çarê de raveya wê heye. Raza kurtasiya wê eve ye ku:

   Cenabê Heq wek çawa bi karîna (qudret) xwe ya tam ji tiştekî tene gelek tiştan çêdike, gelek erkan dide berdewamkirin, di rûpelekê de hezar kitêban dinivîse. Eynen welê jî mirov di di awayê çeşîdeke komker ya di cihê gelek çeşîdan de (new’ê camî’) afirandiye. Ango, xwestiye bi mirovê ku çeşîdeke tenê ye û bi qasî dereceyên muxtelîf yên hemû çeşîdên heywanan e, wan erkan bide berdewam kirin ku ji aliyê afirişiyê ve (fitretê ve) sînorek nedeynaye ber hêz û hestên mirovî, ji aliyê afirîşê ve qeydek nedeynaye û serbest berdaye. Hêz û hestên heywanên din bisînor e, ji aliyê afirişiyê ve di bin qeydekê de ye. Hal bi hal her hêzeka mirovî di qonaxeke bêhed û hesab de digere (cewelan dike), ber bi aliyeke bêdawî ve diçe. Lewra ji ber ku mirov neynikeka teceliyên bêhed û hesab yên navên (esma) Xaliqê Gerdûnê ye, îstîdadeke bêdawî daye hêzên wî. Wek mînak, mirov bi azweriyê, hemû dinya jê re bête dayîn dê bibêje