Yek ji wan xwe dispêre padîşahê wî welatî û dikeve hundurê daîreya telgraf û telefonê. Bi têleke pênç qurîşî makîneya telefona xwe bi têla dewletê ve girê dide, bi her derê re hevdîtinê pêk tîne, muxabereyê dike, agahiyan werdigre. Berhemeke sen’etkarana ya îstatîstîkiya erdnîgarî ya gelek birêkûpêk û têkûz çêdike.
Lêbelê hevalê dî, yan dê pêncî salan ser hev bigere, bi zehmetî her derî bibîne, her bûyerê seh bike; yan jî dê bi milyonan pereyan bimezixîne û bibe xwediyê temdîdata têl û telefona dewletê û mîna padîşah bibe xwediyê telgrafê. Daku mîna hevalê xwe yê ewil wê berhema têkûz çêbike. Eynen welê
وَ لِلّٰهِ الْمَثَلُ اْلاَعْلٰى
eger ev tişt û aferîdeyên bêhed û bêhesap bo Wahidekî Ehedî werin dayîn, wê demê bi wê îrtîbatê her tişt dibe mezherek. Ji ber ku bûne mezherê teceliya wî Şemsê Ezelî, bi qanûnên hikmeta Wî, bi distûrên ilmê Wî û bi qanûnên qudreta Wî re îrtîbatê peyda dikin. Wê demê digihîjin cilweyeke Rebbaniya welê ku.. ew cilweya rebbanî dikeve hukmê çavekî ku bi hêza Xwedê her tiştî dibîne, rûyeke ku li her derê binêre û gotineke ku di her karî de derbasbar e. Eger ew întîsap qut bibe (wê demê), ew tiş ji hemû tiştan jî qut dibe, bi qasî qebareya (cirm) xwe biçûk dibe. Nexwe divê yek xwediyê Ulûhiyeteke Mutleq be hetanî ku karibe wan karên ku di rewş û weziyeta ewilî de dîtî bike.
Bi kurtasî: Di rêya wehdet û îmanê de hêsaniyeke wusa heye ku herwekî wacib be. Di (rêya) şirk û sebeban de zehmetî û zoriyeke wusa heye ku herwekî nemimkun be. Çimkî yek (wahid) bêyî zehmetî weziyetekê dide gelek tiştan û encamekê distîne. Eger ew ‘dayîna weziyetê’ û ‘standina encamê’ bo wan tiştên gelek (eşyayê kesîre) re werin spartin, wê demê bi zehmetiyên gelek zêde û bi gelek hereketan ancax ew weziyet çêdibe û ew encam tête standin. Wek mînak: Wek çawa di Nameya Sêyemîn de hatiye gotin: Weziyeta esmanan ya cazîbedar û xweşik.. ku di meydana esmanan de, di bin fermandariya Tav û Heyîvê de artêşa stêran dide hereket kirin û her şev û her sal seyeran û cereyanek tesdbîhkarane ya mezin dide wan.. (hem jî) ew netîceya erdê ya ûlwî û bihikmet ku karên
