Lewra gelek cumleyên ku di gotinên beşerî de ne hene, dirûvê wan dide cumleyên Qur-anê. Sirrê hikmeta vê gotinê çi ye?

   Bersiva Wê: Di îcaza Qur-anê de du mezheb hene:

   Mezhebê ekser û racih ew e ku letîfeyên belîxiyan û meziyetên wateyan ku di Qur-anê de hene, raserî qudreta beşerî ne.

   Mezhebê diduyan ê mercuh ew e ku muarezeya li hember yek sûreyekî Qur-anê, dibe ku ji milê qudreta beşer bê. Çi heye ku Cenabê Heq, weke mucîzeya Ehmedî (e.s.w.) ev asteng(meni’) kiriye. Çawan gava ku mirovek dikaribe rabe ser lingan; lê belê weke esera mucîzeyê, nebiyek bibêje ku “Tu dê ranebî!” û ew jî nikaribe rabe, dibe mucîze. Ji vî mezhebê mercuh re “Mezhebê Serfê” tê gotin. Ango Cenabê Heq, cin û ins meni’ kiriye da ku bi sûreyekî Qur-anê re nikaribe muqabele bikin. Eger meni’ nekiriba, cin û insan dê bi sûreyekî wê re muqabele bikira. Ha li gor vî mezhebî, gotinên alimên ku dibêjin “Bi yek kelîmeyeke wê re jî muareze nayê kirin.” heqîqet e. Lewra madem Cenabê Heq, ji bo îcazê ew meni’ kirine, ji bo muarezeyê nikarin devê xwe vekin. Eger devê xwe vekin jî, gava ku îzna îlahî nebe, nikarin kelîmeyê derînin.

   Îca li gor mezhebê ewil ku mezhebê racih û ekser e jî, rûyekî zirav(tenik) ê fikra ku aliman ew beyan kiriye heye ku li deh ciyan dinihêre; tê de deh nukteyên belîxiyê û deh munasebet hene ku:

   Çawan ku me, di tefsîra bi navê Îşarat-ul Îcazê de û di nav cumleyên

الۤمۤ  *  ذٰلِكَ الْكِتَابُ لاَ رَيْبَ فِيهِ

 de ji van nukteyan hin nimûneyên wan nîşan dane, ji bo nimûneyê: Çawan ku di serayeke neqişkirî de, bicîkirina kevirekî ku di hukmê girêka neqşên muteaddîd û muxtelîf de ye, li ciyekî wisan ku li hemû neqşan binihêre, xasî bi yekî wisan e ku wî dîwarî tevî hemû neqşên wî dizane. Hem çawan li ciyê wî, bicîkirina bivîka di serê mirov de, bi wê zanatiya ku bi hemû munasebetên cesed û bi wezîfeyên wî yên ecêb û bi weziyeta çavan a li hember wan wezîfeyan dizane dibe, wisan jî qismek ji ehlê heqîqetê ku pir bi pêş ve çûye, di kelîmeyên Qur-anê de, gelek munasebet û aliyên wan ên ku li ayet û cumleyên din dinihêrin û têkiliyên wan en ligel hev hene nîşan dane.