Yên xirab di binî de ne, yên baş jî di serî de ne. Lê cihê tecellîgahê dibe ku li her derê be. Rehmanê Zulcemal û Qeharê Zulcelal li ku derê bixwaze tecellîgeha xwe vedike.

  Lê belê heyîna Bihişt û Dojehê di Peyva Dehemîn, Bîst û Heştemîn û Bîst û nehemîn de bi awayekî qet’î hatiye îsbatkirin. Bes li vê derê em ê vê qasê bibêjin ku: Heyîna fêkiyê bi qasî çiqilê, ya encamê bi qasî zincîrê, ya mexzenê bi qasî mehsûlê/berê, ya birkê bi qasî çem, ya tecellîgahê bi qasî (hebûna) rehmet û qehrê qet’î û yeqîn e.

   PIRSA ÇAREMÎN: Wek çawa işqa mecazî ya derbarê xoşewîstan de vediguhere işqa rastî, gelo işqa mecazî ya derbarê dinyayê de jî ku di gelek mirovan de heye vediguhere işqa rastî?

   Bersiv: Belê. Işqa mecazî ya ji bo rûyê fanî yê dinyayê... Eger ew işq sikîtiya zewal û fenayê ya li ser wî rûyî bibîne û berê xwe jê bide alî, li xoşewîstekî ebedî bigere, li herdu rûyên din ên dinyayê yên ku gelek xweşik in û neynika navên Xwedê ne û zeviya axretê ye binêre û tê de serbikeve, wê demê ew işqa mecazî ya nemeşrû’  dê veguhere işqa rastî. Bes bi wî şertî ku dinyaya xwe ya bêqerar ya bihurbar û bi jiyana wî ve girêdayî tevlî dinyaya derve neke. Eger mîna ehlê delalet û xefletê xwe ji bîr bike û noqiyî alema derve (afaqê) bibe, bibêje qey dinyaya wî ya taybet dinyaya umûmî ye û lê aşiq bibe, wê di teqna sirûştê (tebîet) de bixeniqe. Yan pêwîst e destekî arîkariyê bi awayekî pir spehî wî rizgar bike. Ji bo ronîkirina vê rastiyê li vê temsîlê binêre:

   Mînak: Di çar dîwarên vê odeya xemilandî de ji me van çar kesên han re her yekî me neynikeke bejnê hebe, hingê wê bibin çar pênc menzel. Yek ji wan rastî û gelemperî, çar jî mîsalî û taybetî… Em her yek jî dikarin bi wesîteya neynika xwe, şeklê odeya xwe ya taybet, dîmena wê û rengê wê biguherin. Em boyaxa sor lê bidin dê sor bibe, keskê lê bidin kesk… Wekî vê, bi teserrufê em dikarin gelek weziyetan bidin neynikê em dikarin bilewitînin, spehî bikin; gelek şeklan bidinê. Lê belê bi awayekî hêsan em nikarin teserrufê li ser menzela derve û gelemperî bikin û nikarin wê biguherin. Menzela taybetî û ya gelemperî di heqîqetê de yek in, lê belê di ehkamê de cihê ne. Tu bi tiliyekê dikarî menzela xwe xirab bikî, lê tu nikarî kevirekî bi tenê jî ji ya din bileqînî.