û jêkvebûnê (tecezzî) mûnezeh e. Pêwendiya wî ya mewcûdatê xaliqiyet e. Her çiqas Ehlê Wehdetulwicûdê bibêjin mewcûdat wehm e, xeyal e jî lê ev ne rast e Mewcûdat ne ne wehm û ne xeyal e. Ev tiştên ku xuya dikin jî eserên Cenabê Heqq in. Ne “Heme ost” e, “Heme ez ost e. Lewra nabe ku hadîsat eynê qedîm bin. Em ê du mînakan bidin da ev gelemşe/mesele were fêmkirin
Yekemîn: Wek mînak, padîşahek heye. Bi navê hakimê dadmend dadgeheke wî heye ku ew nav tê de dixuye. Navekî din jî yê wî xelîfe ye. Gerîngeha ol (meşîxet) mezherê wî navî ne. Navekî dî yê fermandarê mezin heye. Di gerîngehên leşkerî de bi wî navî bizavê nîşan dide. Artêş mezherê wî navî ye. Niha yek rabe bibêje ku: “Ew padîşah hakimê dadmend bi tenê ye, bil ji gerîngehên leşkerî ti gerîngehên din nîn in.” Wê demê ji neçarî pêwistî çêdibe ku mirov ehwal û ewsafê alimên gerîngeha meşîxetê tetbîqî karmendekî dadgehê bike, lê ne ku heqîqî, bi awayekî îtîbarî.
Her weha divê mirov gerîngeheke tebeî û zillî ya meşîxetê di gerîngeha dadgeha rastîn de tesewir bike. Hem pêwîst e mirov ehwal û muameleyên gerîngeha leşkerî bi awayekî ferezî di nav karmendên dadgehê de hesêb ke û gerîngeheke leşkerî ya nerastîn ferz bike û wekî vê. Nexwe, navê rastîn yê padîşah û serweriya wî ya rastîn navê hakimê dadmend e û serweriya ku di dadgehê de ye. Navên mîna Xelîfe, fermandarê mezin û sultan ne rastîn in, ferezî ne. Lê di rastiya hal de mahiyeta padîşahiyê û heqîqeta seltenetê bi awayekî rastîn hemû navan dixwazin. Heçînavên rastîn in, gerîngehên rastîn dixwazin û pêwist dikin. (serê bendê)Va ye selteneta Uluhiyetê gelek navên rastîn yên mîna Rehman, Rezzaq, Wehhab, Xellaq, Fe’aal, Kerîm û Rehîm yên bi awayekî rastîn dixwaze. Niha madem ehlê Wehdetûl- Wicûdê
لاَ مَوْجُودَ اِلاَّ هُوَ
dibêjin, nexwe heqîqetên tiştan datêxin dereceya xeyalê. Cîlwe û daîreyên heqîqî yên navên Cenabê Heq ên mîna Wacîbûl-Wicûd, Mewcûd, Wahid û Ehed hene. Eger neynikên wan û daîreyên wan ne heqîqî bin; xeyalî û edemî jî bin, zirarê nade wan. Ya rast eger di neynika wicûda heqîqî de rengê wicûdê nebe dê hê bêhtir safî û rewneq be. Lê belê heçî navên
