istimal için bir tek cesedi bulunacağı rivayet-i sahihadan anlaşılmakla beraber; hikmet ve hakikat, hem rahmet ve rububiyet öyle iktiza ederler.

   Ey Kadîr-i Kayyum! Bütün zîhayat, zîruh, zîşuur; Senin mülkünde, yalnız Senin kuvvet ve kudretinle.. ve ancak Senin irade ve tedbirinle ve rahmet ve hikmetinle rububiyetinin emirlerine teshir ve fıtrî vazifelerle tavzif edilmişler. Ve bir kısmı, insanın kuvveti ve galebesi için değil, belki fıtraten insanların zaafı ve aczi için, rahmet tarafından ona musahhar olmuşlar. Ve lisan-ı hâl ve lisan-ı kaal ile Sânilerini ve Mabudlarını kusurdan, şerikten takdis ve nimetlerine şükür ve hamd ederek, her biri ibadet-i mahsusasını yapıyorlar.

   Ey şiddet-i zuhurundan gizlenmiş! Ve ey azamet-i kibriyasından perdelenmiş olan Zat-ı Akdes! Bütün zîruhların tesbihatıyla Seni takdis edip, niyet edip   سُبْحَانَكَ يَا مَنْ جَعَلَ مِنَ الْمَۤاءِ كُلَّ شَىْءٍ حَىٍّ   diyorum.

   Ya Rabbe’l-âlemîn! Ya İlâhe’l-evvelîne ve’l-âhirîn! Ya Rabbe’s-semavatı ve’l-aradîn! Resul-i Ekrem aleyhissalâtü vesselâmın talimiyle ve Kur’an-ı Hakîmin dersiyle anladım ve iman ettim ki: Nasıl sema, feza, arz, berr ve bahr, şecer, nebat, hayvan; efradıyla, eczasıyla, zerratıyla Seni biliyorlar, tanıyorlar ve varlığına ve birliğine şehadet ve delâlet ve işaret ediyorlar; öyle de, kâinatın hülâsası olan zîhayat ve zîhayatın hülâsası olan insan ve insanın hülâsası olan enbiya, evliya, asfiyanın hülâsası olan kalblerin ve akılların müşahedat ve keşfiyat ve ilhamat ve istihracatla, yüzer icma ve yüzer tevatür kuvvetinde bir kat’iyetle Senin vücub-u vücuduna ve Senin vahdaniyet ve ehadiyetine şehadet edip, ihbar ediyorlar. Mucizat ve keramet ve yakînî bürhanlarıyla, haberlerini isbat ediyorlar. Evet kalblerde, perde-i gaybda ihtar edici bir Zata bakan hiçbir hatırat-ı gaybiye ve ilham edici bir Zata baktıran hiçbir ilhamat-ı sadıka ve hakkalyakîn suretiyle sıfat-ı kudsîye ve esma-i hüsnanı keşfeden hiçbir itikad-ı yakîne ve enbiya ve evliyada bir vacibü’l-vücudun envarını aynelyakîn ile müşahede eden hiçbir nuranî kalb ve asfiya ve sıddîkînde, bir Hâlik-ı Küll-i Şeyin âyat-ı vücubunu ve berahin-i vahdetini ilmelyakîn ile tasdik eden, isbat eden hiçbir münevver akıl yoktur ki, Senin vücub-u vücuduna ve sıfat-ı kudsiyene ve Senin vahdetine ve