Yedinci Meselenin Hatimesidir

(Sekiz inayet-i ilâhiye suretinde gelen işarat-ı gaybiyeye

dair, gelen veya gelmek ihtimali olan evhamı izale etmek ve

bir sırr-ı azim-i inayeti beyan etmeye dairdir.)

   Şu Hatime Dört Nüktedir.

   Birinci Nükte: Yirmi Sekizinci Mektubun Yedinci Meselesinde yedi, sekiz küllî ve manevi inayat-ı ilâhiyeden hissettiğimiz bir işaret-i gaybiyeyi, “Sekizinci İnayet” namıyla, “tevafukat” tabiri altındaki nakışta o işaratın cilvesini gördüğümüzü iddia etmiştik. Ve iddia ediyoruz ki, bu yedi, sekiz küllî inayatlar o derece kuvvetli ve kat’îdirler ki, her birisi tek başıyla o işarat-ı gaybiyeyi isbat eder. Farz-ı muhal olarak, bir kısmı zaif görülse, hattâ inkâr edilse, o işarat-ı gaybiyenin kat’iyetine halel vermez. O sekiz inayatı inkâr edemeyen, o işaratı inkâr edemez. Fakat tabakat-ı nâs muhtelif olduğu, hem kesretli tabaka olan tabaka-i avam, gözüne daha ziyade itimad ettiği için, o sekiz inayatın içinde en kuvvetlisi değil, belki en zâhirisi tevafukat olduğundan -çendan ötekiler daha kuvvetli, fakat bu daha umumî olduğu için- ona gelen evhamı def etmek maksadıyla, bir muvazene nev’inden, bir hakikati beyan etmeye mecbur kaldım. Şöyle ki:

   O zâhirî inayet hakkında demiştik: Yazdığımız risalelerde, Kur’an kelimesi ve Resul-i Ekrem aleyhissalâtü vesselâm kelimesinde öyle bir derece tevafukat görünüyor; hiçbir şüphe bırakmıyor ki, bir kasd ile tanzim edilip muvazi bir vaziyet verilir. Kasd ve irade ise bizlerin olmadığına delilimiz, üç, dört sene sonra muttali olduğumuzdur. Öyle ise, bu kasd ve irade, bir inayet eseri olarak gaybîdir. Sırf i’caz-ı Kur’an ve i’caz-ı Ahmediyeyi teyid suretinde, o iki kelimede tevafuk suretinde o garip vaziyet verilmiştir. Bu iki kelimenin mübarekiyeti, i’caz-ı Kur’an ve mucizat-ı Ahmediyeye bir hatem-i tasdik olmakla beraber, sair misil kelimeleri dahi, ekseriyet-i azime ile tevafuka mazhar etmişler. Fakat onlar birer sahifeye mahsus; şu iki kelime, bir iki risalenin umumunda ve ekser risalelerde görünüyor. Fakat mükerrer demişiz: Bu tevafukun aslı, sair kitablarda da çok bulunabilir; ama kasd ve irade-i âliyeyi gösterecek bu derece garabette değildir. Şimdi, bu davamızı çürütmek kabil olmadığı halde, zâhir nazarlarda çürümüş gibi görmekte bir-iki cihet olabilir: