On Üçüncü Mektub   

  وَ اِنْ مِنْ شَىْءٍ اِلَّا يُسَبِّحُ بِحَمْدِهٖ     بِاسْمِهٖ سُبْحَانَهُ

وَالْمَلَامُ عَلٰى مَنِ اتَّبَعَ الْهَوَى     السَّلَامُ عَلٰى مَنِ اتَّبَعَ الْهُدٰى

   Aziz kardeşlerim,

Hâl ve istirahatimi ve vesika için adem-i müracaatımı ve hâl-i âlem siyasetine karşı lâkaydlığımı pek çok soruyorsunuz. Şu sualleriniz çok tekerrür ettiğinden, hem manen de benden sorulduğundan, şu üç suale Yeni Said  değil, belki Eski Said  lisanıyla cevap vermeye mecbur oldum.

   Birinci Sualiniz: İstirahatin nasıl? Hâlin nedir?

   Elcevap: Cenab-ı Erhamürrahimîne yüz bin şükrediyorum ki, ehl-i dünyanın bana ettiği enva-ı zulmü, enva-ı rahmete çevirdi. Şöyle ki:

   Siyaseti terk ve dünyadan tecerrüd ederek bir dağın mağarasında ahireti düşünmekte iken, ehl-i dünya zulmen beni oradan çıkarıp nefyettiler. Hâlik-ı Rahîm ve Hakîm, o nefyi bana bir rahmete çevirdi. Emniyetsiz ve ihlâsı bozacak esbaba maruz o dağdaki inzivayı emniyetli, ihlâslı, Barla dağlarındaki halvete çevirdi. Rusya’da esarette iken niyet ettim ve niyaz ettim ki, ahir ömrümde bir mağaraya çekileyim. Erhamürrahimîn, bana Barla’yı o mağara yaptı, mağara faidesini verdi. Fakat sıkıntılı mağara zahmetini zaif vücuduma yüklemedi. Yalnız, Barla’da, iki üç adamda bir vehhamlık vardı. O vehhamlık sebebiyle bana eziyet verildi. Hatta o dostlarım, güya istirahatimi düşünüyorlar. Halbuki, o vehhamlık sebebiyle, hem kalbime, hem Kur’an’ın hizmetine zarar verdiler. Hem ehl-i dünya bütün menfilere vesika verdiği ve canileri hapisten çıkarıp afvettikleri halde, bana zulüm olarak vermediler. Benim Rabb-i Rahîmim, beni Kur’an’ın hizmetinde