ayetleridir. İşte, benim ve kitaplarımın sebebiyet-i mahkûmiyeti beş-altı meseleden, en birinci bu iki meseledir. Ben hakiki, menfaatli medeniyete karşı değil, belki kusurlu ve zararlı “mimsiz” tabir ettiğim medeniyete karşı otuz-kırk seneden beri i’caz-ı Kur’an’ı esas tutup, o medeniyetin muhalif noktalarını aşağı düşürüp, medeniyetin aczi ile i’caz-ı Kur’an’ı isbat etmek esası üzerine, matbu ve gayr-ı matbu, Arapça ve Türkçe çok kitaplar yazdım. İrsiyet hakkındaki kanun-u medeninin, Kur’an’ın bu iki ayetine muhalif maddelerini vaktiyle muvazene etmişim. Onların en muannid feylesoflarını da ilzam edecek deliller göstermişim. Hükûmet-i Cumhuriyenin ilcaat-ı zamana göre kabul ettiği bir kısım kanun-u medeninin bir kısım maddelerini kabulden evvel, bu meseleleri, medeniyete ve feylesoflara karşı yazmışım ve müdafaa etmişim. Kurun-u ulâ ve vustadaki zayi olan kadınlık hukukunu, Kur’an-ı Hakîm gayet ehemmiyetle muhafaza ettiğini isbat etmişim. Şimdi, bu iki meseledeki beyanatım, Hükûmet-i Cumhuriyenin kanununa muhalifdir diye, 163. madde ile muaheze edildim. Ben de adliyenin en yüksek mahkemesine derim ki:

   Bin üç yüz elli senede ve her asırda, üç yüz elli milyon insanların hayat-ı içtimaiyesinde en kudsi ve hakiki ve hakikatlı bir düstur-u ilâhînin üç yüz elli bin tefsirlerin tasdiklerine ve aynen hükümlerine istinaden ve bütün ecdadımızın ruhlarına hürmeten, Kur’an’ın i’cazını Avrupa mülhidlerine karşı göstermek için, iki nass-ı ayeti, on beş sene evvel ve on sene evvel ve dokuz sene evvel üç kitabımda zikretmekliğim, beni şimdiki şerait dahilinde ve ahval-i sıhhiyem noktasında yaşayamayacağım bir meyusiyetle bir mahbusiyete mahkûm edip ve dolayısıyla bir cihette âdeta idamıma hükmeden ve yüz on beş risalemi bunun gibi beş mesele yüzünden mahkûm eden haksız bir kararı; elbette rû-yi zeminde adalet varsa bu kararı red ve bu hükmü nakzedecektir.

   En ziyade bizi gayet hayretle, nihayet bir meyusiyete düşüren şudur ki: Isparta’da habbeyi yüz kubbe yapıp, hiçbir hakikate istinad etmeyen evham ve ihbarata binaen hakkımda verdikleri karara karşı, mezhebimizde yalana hiçbir cihetle cevaz verilmediğinden, aleyhimde de olsa, hak ve doğru söylemek mecburiyetiyle, yüz yirmi sahife kuvvetli ve mantıkî delillerle