bize musallat eden Avrupa’nın insaniyetperverliğini iddia eden zalimlerin kulaklarını çınlatan üç-dört sahifelik bir eserime işaret eden Fihriste’nin aleyhime medar-ı mesuliyet edilmesidir.

   Acaba bu sorgu hâkimleri bu asrın bütün seyyiatını unutmuşlar mı ki, benim gibi çok cihetler ile bu asrın darbesini yiyen bir adamın şekvasını, böyle mucib-i mesuliyet telâkki ediyorlar.

   Hem kararnamede, itiraznameme itiraz yolunda denilmiş: “Diyanet Riyasetine eserlerini göndermesine bedel, Halil İbrahim'e göndermiştir.”

   Acaba on sene zulmen ihtilattan, muhabereden men’edilmiş ve tarassut altında daima iz’aç edilen ve kardeşine dört senede ancak bir mektup yazan bir adam kim ile ve hangi vasıtayla kıymettar eserlerini ziyaa uğratmamak şartıyla Ankara’ya gönderip sözünü dinlettirsin, neşredebilsin? Has ve mahrem bir dostuna kendine mahsus birkaç risaleyi göndermek ile “itiraznameye itiraz ediyor”; hem on beş sene tedris ile vaktimi geçirdiğim Van’da yalnız bir adama dünyaya hiçbir alâkası olmayan bir-iki risale-i imaniyeyi bir yadigâr olarak göndermemle, karanamede “neşriyat yapıyor, menfi duygularla, ser-adamları vasıtasıyla hissiyat-ı diniyeyi tahrik ediyor” diye, pek haklı olan men-i muhakeme taleplerimizi bu bahaneler ile reddedip lüzum-u muhakememize karar veriyor.

   Hem en garibi budur ki: İki-üç risaleme mahrem dediğimin sebebini izah ederken demişim ki: “Bu mahremlerden bir-ikisi ahval-i ruhiyeme ve ihlâsa ait olduğundan başkalara göstermek riya ve gurura medar olacağından mahremdir.” demişim. Bir-iki risalede bana zulmeden birkaç memurlara karşı bir şekva olmak ve eskiden Avrupa’ya karşı yazdığım cevapları bu zamanda sû-i tefehhüme uğratmamak ve yanlış mana verilmemek ve hakkımda bahane arayanların ellerine geçmemek için, mahrem deyip neşretmemişim. Benim bu izahımı kararnamede, “Kendisi de bir-iki eserine mahrem demekle muzır olduğunu itiraf ediyor.” diye gayet tuhaf bir tevil ile beni ittiham altına almışlar. İşte bu hâle karşı   لِكُلِّ مُصِيبَةٍ اِنَّا لِلّٰهِ وَاِنَّٓا اِلَيْهِ رَاجِعُونَ  demekten başka çare kalmamıştır.