اَلْحَقُّ يَعْلُو وَلَا يُعْلٰى عَلَيْهِ   Millet uyanmış; mugalâta ve cerbeze ile iğfal olunsa da devam etmeyecektir. Hakikat telâkki olunan hayalin ömrü kısadır. Feveran-ı efkâr-ı umumî ile o tesvilât ve mugalâtat dağıtılacak ve hakikat meydana çıkacaktır.

پَسْ كُنَمْ چُونْ زِيرَ كَانْرَا اِنْ بَسْ أَسْتْ* بَانْكِ دِهْ كَرْدَمْ اَگرْ دَرْدِهْ كَسْ أَسْتْ

   Sizin işkenceli hapishanenin hâli: Zaman müdhiş, mekân muvahhiş, mahbusîn mütevahhiş, cerideler mürcif, efkâr müşevveş, kalbler hazin, vicdanlar müteessir ve meyus, bidayet-i hâlde zabitler şematetli, nöbetçiler müz’iç olmakla beraber; vicdanım beni tazib etmediği için o hâl bana eğlence gibiydi. Ve musibetlerin tenevvüü, musikinin tenevvü-ü nağamatı gibiydi.

   Hem de geçen sene tımarhanede tahsil ettiğim dersi, şimdi bu mektebde itmam ettim. Musibet zamanının uzunluğundan, uzun dersler gördüm. Dünyanın ruhanî lezzeti olan hüzn-ü masumane ve mazlumaneden zaife şefkat, gadre şiddet-i nefretle istifade eyledim. Ümidim kavidir ki; çok masumların kalblerinden hararet-i hüzünle tebahhur eden “ay” ve “vay” ve “ahlar” rahmetli bir bulut teşkil edecektir. ^(Haşiye)

   İstitrad olarak bir lâtife söyleyeceğim. Böyle ciddiyet esnasında lâtife söylemekten maksadım, dünyaya bir mel’abe nazarıyla baktığımı ima ve işarettir. Zaten şuunat-ı dünya satranç oyununa benzer. Ben geçen sene garibüzzaman idim. Sonra Bediüzzaman oldum. Şimdi de bid’atüzzaman oldum. İstanbul’da şeamet oldum. O da bana şeametli oldu. Beni sathında kabul etmez, batnına geçirmek istiyor. Bahusus Mart ve Mayıs müstebit aylardır. Mart’ı kadro haricine çıkarmalı, Mayıs’ı da tekaüd etmeli, tâ muvazene-i mâlî husule gelsin. Çıkılmayacak yola sapılmış bir işarettir. Elhasıl, ya ben İstanbul’da kalacağım. Yahut bu iki ay gitmeyecek ise, ben veda edeceğim.