terk etmedim, ona boyun eğmedim. Başka sivrisinekler beni cebr ile değil, muhabbetle kendilerine müttefik edebilirler. Bir buçuk senedir burada, Kürdistan’da neşr-i maarif için çalışıyorum. Ekser İstanbul bunu bilir.

   Ben ki, bir hammalın oğluyum. Bu kadar dünya bana müyesser iken kendi nefsimi, hammal oğulluğundan ve fakr-ı hâlden çıkarmadım. Ve dünya ile kökleşmediğim halde ve en sevdiğim mevki olan Kürdistan’ın yüksek dağlarını terketmekle millet için tımarhaneye, tevkifhaneye ve meşrutiyet zamanında işkenceli hapishaneye düştüğüme sebebiyet veren öyle umurlara teşebbüs etmekle büyük bir cinayet eyledim.

   YARI CİNAYET: Şöyle ki: Daire-i İslâmın merkez ve rabıtası olan nokta-i hilafeti elinden kaçırmamak fikriyle ve Sultan-ı sabık, sabık kusuratını derk  ile nedamet ederek kabul-ü nasihata istidad kesb etmiş zannıyla ve “aslah tarik musalâhadır” mülâhazasıyla, şimdiki en çok ağraz ve infialâta mebde-i  tohum olan suret-i garazı daha ahsen suretle düşündüğümden Sultan-ı sabıka ceride lisanıyla söyledim ki:

   “Menhus Yıldız’ı dârülfünun et; tâ, Süreyya kadar âlâ olsun. Ve eski zebaniler yerine, melâike-i rahmeti yerleştir; tâ cennet gibi olsun. Ve Yıldız’daki milletin servetini, milletin baş hastalığı olan cehaletini tedavi için millete iade et. Ve milletin mürüvvet ve muhabbetine itimad et. Zira, senin idarene millet mütekeffildir. Bu ömürden sonra ahireti düşünmek lâzım. Dünya seni terk etmeden, sen dünyayı terk et. Zekâtü’l-ömrü, ömr-ü sani yolunda sarf et.”

   Şimdi muvazene edelim: Yıldız eğlence yeri olmalı veya dârülfünun? İçinde seyyahîn gezmeli veyahut ulema tedris etmeli? Ve mağsub olmalı veya mevhub olmalı; daha iyidir? Ashab-ı insaf hükmetsin. Ben ki gedayım, padişaha nasihat ettim. Demek yarı cinayet ettim. Cinayetin öteki yarısını söylemek zamanı gelmedi.

   Dirigâ! Maden-i saadetimiz olan meşrutiyet ve menba-ı hayatımız olan maarif-i cedideye, millet nihayet derecede müştak  ve susamış olduğu halde,