Kitaplar
Müdafaalar

Bizim düşmanımız cehalet, zaruret ve ihtilaftır. Bu üç düşmana karşı cihad edeceğiz; sanat, marifet ve ittifak silahıyla. Amma, komşularımız ve bizi teyakkuz ve terakkiye sevk eden Ermenilerle kemal-i memnuniyetle dost olup elele vereceğiz. (Haşiye)   Zira husumette fenalık var. Husumete vaktimiz yoktur. Hükûmetin işine karışmayacağız. Zira hikmet-i hükûmeti bilmiyoruz.”

   Hammalların Avusturya’ya karşı –benim gibi umum Avrupa’ya– boykotajları ve en müşevveş ve heyecanlı zamanlarda âkılane hareketleri bu nasihatın tesiriyle olmuştur. Padişaha karşı irtibatlarını tadil etmek ve boykotajla Avusturya’ya karşı harb-i iktisadî açmaya sebebiyet verdiğimden demek cinayet ettim.

   DÖRDÜNCÜ CİNAYET: Avrupa bizdeki cehalet ve taassub müsaadesiyle şeriatı –hâşâ ve kellâ– müsaid-i istibdat zannettiklerinden nihayet derecede kalben dağdar idim. Onların zannını tekzib etmek için meşrutiyeti herkesten ziyade şeriat namına alkışladım. Lâkin yine korktum ki, istibdat tekrar o zannı tasdik etsin... Ne kadar kuvvetim var idi, Ayasofya Camii’nde mebusana hitaben feryad ettim ve söyledim ki:

   “Meşrutiyeti, meşruiyet ünvanıyla telâkki ve telkin ediniz. Tâ istibdat, pis eliyle o mübareki ağrazına siper etmekle lekedar etmesin. Hürriyeti, âdab-ı şeriatla takyid ediniz. Zira cahil efrad ve avam, kayıtsız hür olsa, sefih ve itaatsız olur. Adalet namazında kıble, mezahib-i erbaa olsun. Tâ ki namaz sahih ola.” Zira, hakaik-ı meşrutiyet sarahaten ve zımnen ve iznen mezahib-i erbaadan istihracı mümkün olduğunu dava ettim.

   Ben ki; bir âdi Kürdüm. Ulemaya farz-ı ayn olan bir vazifeyi omuzuma aldım, demek cinayet ettim.

   BEŞİNCİ CİNAYET: Gazeteler iki kıyas-ı fasid cihetiyle ve neşriyat-ı haysiyet-şikenane ile ahlâk-ı İslâmiyeyi sarstılar ve efkâr-ı umumiyeyi perişan ettiler. Ben de onları redden ceridelerde makaleler neşrettim. Dedim ki: 

Hata Bildirim Formu
Sayfalar
123456789101112131415161718192021222324252627282930313233343536373839404142434445464748495051525354555657585960616263646566676869707172737475767778798081828384858687888990919293949596979899100101102103104105106107108109110111112113114115116117118119120121122123124125126127128129130131132133134135136137138139140141142143144145146147148149150151152153154155156157158159160161162163164165166167168169170171172173174175176177178179180181182183184185186187188189190191192193194195196197198199200201202203204205206207208209210211212213214215216217218219220221222223224225226227228229230231232233234235236237238239240241242243244245246247248249250251252253254255256257258259260261262263264265266267268269270271272273274275276277278279280281282283284285286287288289290291292293294295296297298299300301302303304305306307308309310311312313314315316317318319320321322323324325326327328329330331332333334335336337338339340341342343344345346347348349350351352353354355356357358359360361362363364365366367368369370371372373374375376377378379380381382383384385386387388389390391392393394395396397398399400401402403404405406407408409410411412413414415416417418419420421422423424425426427428429430431432433434435436437438439440441442443444445446447448449450451452453454455456457458459460461462463464465466467468469470471472473474475476477478479480481482483484485486487488489490491492493494495496497498499500501502503504505506507508509510511512513514515516517518519520521522523524525526527528529530531532533534535536537538539540541542543544545546547548549550551552553554555556557558559560561562563564565566567568569570571
Fihrist
Lügat