İkinci Nükte-i Belâgat: Kur’an, beşerin nazarına sanat-ı ilâhiyenin mensucatını açar, gösterir. Sonra, fezlekede o mensucatı, esma içinde tayyeder veyahut akla havale eder. Birincinin misallerinden, meselâ,

قُلْ مَنْ يَرْزُقُكُمْ مِنَ السَّمَٓاءِ وَالْاَرْضِ اَمَّنْ يَمْلِكُ السَّمْعَ وَالْاَبْصَارَ وَمَنْ يُخْرِجُ الْحَىَّ مِنَ الْمَيِّتِ وَيُخْرِجُ الْمَيِّتَ مِنَ الْحَىِّ وَمَنْ يُدَبِّرُ الْاَمْرَ فَسَيَقُولُونَ اللّٰهُ فَقُلْ اَفَلَا تَتَّقُونَ * فَذٰلِكُمُ اللّٰهُ رَبُّكُمُ الْحَقُّ

   İşte, başta der: “Sema ve zemini, rızkınıza iki hazine gibi müheyya edip, oradan yağmuru, buradan hububatı çıkaran kimdir? Allah’tan başka koca sema ve zemini iki muti hazinedar hükmüne kimse getirebilir mi? Öyle ise, şükür ona münhasırdır.”

   İkinci fıkrada der ki: “Sizin azalarınız içinde en kıymettar göz ve kulaklarınızın maliki kimdir? Hangi tezgâh ve dükkândan aldınız? Bu lâtif kıymettar göz ve kulağı verecek, ancak Rabbinizdir. Sizi icad edip terbiye eden Odur ki, bunları size vermiştir. Öyle ise, yalnız Rab Odur; Mabud da O olabilir.”

   Üçüncü fıkrada der: “Ölmüş yeri ihya edip, yüz binler ölmüş taifeleri ihya eden kimdir? Haktan başka ve bütün kâinatın Hâlikından başka şu işi kim yapabilir? Elbette O yapar, O ihya eder. Madem Haktır; hukuku zayi etmeyecektir, sizi bir mahkeme-i kübraya gönderecektir. Yeri ihya ettiği gibi, sizi de ihya edecektir.”

   Dördüncü fıkrada der: “Bu azim kâinatı bir saray gibi, bir şehir gibi kemal-i intizamla idare edip tedbirini gören, Allah’tan başka kim olabilir? Madem Allah’tan başka olamaz; koca kâinatı bütün ecramıyla gayet