müçtemian beraber bulunup, hakiki bir nakş-ı i’cazî teşkil ederler. Hem, misal olarak getirdiğimiz ayetlerin ekserisi, ekser işarata misaldir. Biz, yalnız her ayetten bir işaret göstereceğiz. Misal getireceğimiz ayetlerden, eski Sözlerde bahsi geçenlerin yalnız mealine bir hafif işaret ederiz.

   Birinci Meziyet-i Cezalet: Kur’an-ı Hakîm, i’cazkâr beyanatıyla Sâni-i Zülcelâlin ef’al ve eserlerini nazara karşı serer, bast eder. Sonra, o âsar ve ef’alinde esma-i ilâhiyeyi istihrac eder veya haşir ve tevhid gibi bir makasıd-ı asliye-i Kur’aniyeyi isbat ediyor.

   Birinci mananın misallerinden meselâ,  هُوَ الَّذٖى خَلَقَ لَكُمْ مَا فِى الْاَرْضِ جَمٖيعًا ثُمَّ اسْتَوٰٓى اِلَى السَّمَٓاءِ فَسَوّٰيهُنَّ سَبْعَ سَمٰوَاتٍ وَهُوَ بِكُلِّ شَىْءٍ عَلٖيمٌ

   ikinci şıkkın misallerinden, meselâ,  اَلَمْ نَجْعَلِ الْاَرْضَ مِهَادًا * وَ الْجِبَالَ اَوْتَادًا * وَخَلَقْنَاكُمْ اَزْوَاجًا  (ilâ ahir),   اِنَّ يَوْمَ الْفَصْلِ كَانَ مٖيقَاتًا  ’e kadar.

   Birinci ayette âsarı bast edip bir neticenin, bir mühim maksudun mukaddematı gibi, ilim ve kudrete, gâyat ve nizamatıyla şehadet eden en azim eserleri serd eder; Alîm ismini istihrac eder. İkinci ayette, Birinci Şulenin Birinci Şuaının Üçüncü Noktasında bir derece izah olunduğu gibi, Cenab-ı Hakkın büyük ef’alini, azim âsarını zikrederek, neticesinde, yevm-i fasl olan haşri netice olarak zikrediyor.