sade üslubu bir ulvî üsluba ve şeriat dersinden tevhid dersine çevirerek, Kur’an’ı hem bir kitab-ı şeriat ve ahkâm ve hikmet, hem bir kitab-ı akide ve iman ve zikir ve fikir ve dua ve davet olduğunu gösterip, her makamda çok makasıd-ı irşadiye-i Kur’aniyeyi ders vermesiyle, Mekkiye ayetlerin tarz-ı belâgatlarından ayrı ve parlak mucizane bir cezalet izhar eder. Bazen iki kelimede, meselâ   رَبُّ الْعَالَمٖينَ  ve  رَبُّكَ  de,   رَبُّكَ  tabiriyle ehadiyeti ve  رَبُّ الْعَالَمٖينَ  ile vahidiyeti bildirir. Ehadiyet içinde vahidiyeti ifade eder. Hattâ bir cümlede, bir zerreyi bir göz bebeğinde gördüğü ve yerleştirdiği gibi, güneşi aynı ayetle, aynı çekiçle göğün göz bebeğinde yerleştirir ve göğe bir göz yapar. Meselâ,  خَلَقَ السَّمٰوَاتِ وَ الْاَرْضَ  ayetinden sonra   يُولِجُ الَّيْلَ فِى النَّهَارِ وَ يُولِجُ النَّهَارَ فِى الَّيْلِ  ayetinin akabinde   وَ هُوَ عَلٖيمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ  der. “Zemin ve göklerin haşmet-i hilkatinde kalbin dahi hatıratını bilir, idare eder.” der tarzında bir beyanat cihetiyle, o sade ve ümmiyet mertebesini ve avamın fehmini nazara alan basit ve cüz’î muhavere, o tarz ile ulvî ve cazibedar ve umumî ve irşadkâr bir mükâlemeye döner.

   Bir sual: Bazen ehemmiyetli bir hakikat sathî nazarlara görünmediğinden ve bazı makamlarda cüz’î ve âdî bir hadiseden yüksek bir fezleke-i tevhidi veya küllî bir düsturu beyan etmekte münasebet bilinmediğinden,