tesanüd kemalini göstermiş; işte onun şahidi: Fenn-i beyan, maanî.

Kur’an’da bir hassa var; başka kelâmda yoktur.

Bir kelâmı işitsen, asıl sahib-i kelâmı arkasında görürsün,

ya içinde bulursun. Üslûb; ayine-i insanî.

Kur’an ise zâhiren o nebi muhatabı gösterir.

Muhatab, sahib-i kelâma perde. Zira bir Vacibü’l Vücud ki;

bînefad ve bînihayet hitab ve kelimat-ı sübhanî.

Lâyuhad muhatabîne ezelden tâ ebede birden teveccüh etmiş.

Tekellüm de ediyor şöyle mahdud kelâmın arkasında ezel ebed Sultanı.

Yalnız bir lem’a-i tecellisi; kabildir sıkışması eğer bütün o bînihayet kelimat,

defaten dinlemesi daire-i imkânda olsa idi bir mekânı.

Yahud bütün muhatabîn, zerrat-ı kâinat suretinde tek bir kulak olsa idi

o üzn-i cihanî, hem bir nur-u imanî, hem bir hads-i vicdanî.

Belki kelâm-ı bînihayet arkasında, ya içinde bînihayet

celâl azameti içinde o haşmet-i sübhanî görürdü timsalini.

Demek Tenzil’in esalibinde tenevvü; ilâhî tenezzülât,

tecelli-i esma ve sıfattır ki, kelâmın arkasında görüyor onu bir nazar-ı imanî.

Her adam diyebilir: “Şems benim için yakılmış, evim olan dünyada.

Şu ayinede güneş bana tebessüm eder. Bakıyor o ayn-ı âsumanî.

Allah, eğer şuuru, hem de sözü verse idi; o nazenin sema

benimle konuşurdu, ayine de olurdu vasıta-i beyanî.”

İnhisar-ı zihniyet ona bu hakkı verir. Hem dahi diyebilir: