Kur’an’ın menbaına dikkat edilse, Kur’an’ın derece-i belâğatı, ulviyet ve hüsnü anlaşılır. Evet, madem kelâm, mütekellime bakıyor; eğer o kelâm emir ve nehiy ise, mütekellimin derecesine göre irade ve kudreti de tazammun eder. O vakit, söz mukavemetsûz olur, maddî elektrik gibi tesir eder; kelâmın ulviyet ve kuvveti o nisbette tezayüd eder.

   Meselâ,   يَٓا اَرْضُ ابْلَعٖى مَٓاءَ كِ وَيَا سَمَٓاءُ اَقْلِعٖى   yani,  “Ya arz, vazifen bitti, suyunu yut! Ya sema, hâcet kalmadı, yağmuru kes!”

   Meselâ,   فَقَالَ لَهَا وَ لِلْاَرْضِ ائْتِيَا طَوْعًا اَوْ كَرْهًا قَالَتَا اَتَيْنَا طَائِعٖينَ  yani, “Ya arz, ya sema! İster istemez geliniz, hikmet ve kudretime râm olunuz!! Ademden çıkıp, vücutta meşhergâh-ı sanatıma geliniz!” dedi. Onlar da, “Biz kemal-i itaatle geliyoruz. Bize gösterdiğin her vazifeyi Senin kuvvetinle göreceğiz”. İşte kuvvet ve iradeyi tazammun eden hakiki ve nâfiz şu emirlerin kuvvet ve ulviyetine bak, sonra insanların,  اُسْكُنٖى يَا اَرْضُ وَانْشَقّٖى يَا سَمَاءُ وَقُومٖى اَيَّتُهَا الْقِيَامَةُ  gibi suret-i emirde cemadata hezeyanvari muhaveresi hiç o iki emre kabil-i kıyas olabilir mi? Evet, temenniden neş’et eden arzular ve o arzulardan neş’et eden fuzuliyane emirler nerede, hakikat-i âmiriyetle muttasıf bir âmirin iş başında hakikat-i emri nerede? Evet, emri nâfiz, büyük bir âmirin muti ve büyük bir ordusuna “Arş!” emri nerede? Ve şöyle bir emir, âdi bir neferden işitilse iki emir sureten bir iken manen bir neferle bir ordu kumandanı kadar farkı var. Meselâ,   اِنَّمَٓا اَمْرُهُٓ اِذَٓا اَرَادَ شَيْئًا اَنْ يَقُولَ لَهُ كُنْ فَيَكُونُ  Hem