Hatime

   Şu hatime, dört çeşit hastalıkları beyan eder ve tedavi çarelerini gösterir.

   Birinci Hastalık: “Yeis”tir.

   Arkadaş! Amele ve taate muvaffak olamayan azaptan korkar, ye’se düşer. Böyle bir me’yusun gözüne, dinî meselelere münafi edna ve zayıf bir emare, kocaman bir bürhan görünür. Böyle birkaç emareyi elde eder etmez, diğer emarelerin saikasıyla ilân-ı isyan ederek İslâm dairesinden çıkar, şeytanın ordusuna iltihak eder. Binaenaleyh, a’mâle muvaffak olamayanlar, ye’se düşmemek için şu ayete müracaat etsin:

قُلْ يَا عِبَادِىَ الَّذِينَ اَسْرَفُوا عَلَى اَنْفُسِهِمْ لاَ تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللّٰهِ اِنَّ اللّٰهَ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِيعًا اِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ

   İkinci Hastalık: “Ucub”tur.

   Arkadaş! Ye’se düşen adam, azaptan kurtulmak için istinad edecek bir noktayı aramağa başlar. Bakar ki, bir miktar hasenat ve kemalâtı var. Hemen o kemalâtına bel bağlar. Güvenerek der ki: “Bu kemalât beni kurtarır, yeter” diye bir derece rahat eder. Halbuki, a’mâle güvenmek ucubtur, insanı dalâlete atar. Çünkü, insanın yaptığı kemalât ve iyiliklerde hakkı yoktur, mülkü değildir, onlara güvenemez.