kat’î ihbar ediyorlar. Malumdur ki, vaadleri ifa etmemek bir züldür. Hâlik-ı âlem züll ve zilletlerden münezzehtir. Ve aynı zamanda, o hakikatı ihbar eden ehl-i hakikat ve enbiya ve evliya ve asfiya cemaatlerine kâinat bütün âyatıyla, kelimatıyla zâhir olarak ihbarlarını teyid ve takviye ediyor.

   Ey insan! Bu haberden daha doğru bir haber ve bu sözden daha doğru bir söz var mıdır? Ve keza, bu âlemin mutasarrıfı, dar ve muvakkat şu arz meydanında, âlem-i ahiretin büyük meydanının çok misallerini, numunelerini her vakit gösteriyor.

   Ezcümle: Bahar mevsiminde arzın sathında yapılan nebatî haşirlere dikkat lâzımdır. Evet, altı gün zarfında, o karışık nebatatın tohumlarından ölmüş, çürümüş, kaybolmuş olan cesetleri galatsız, haltsız kema fi’s-sâbık inşa ve iade etmekle, arz meydanında nebatî haşirleri yapan kudret, semavat ve arzı altı günde halketmesinden aciz değildir. Ve o kudrete nazaran göz işareti kadar kolay olan haşr-i insaniyi yapmamak imkânı var mıdır? Evet haşr-i nebatide kelimeleri, yazıları tamamen silinmiş üç yüz bin kadar sahifeleri, birlikte, bilâ-halt ve bilâ-galat kısa bir zamanda eski yazılarını iade eden bir kudrete tek bir sahifeden ibaret bulunan haşr-ı insanî ağır gelir mi? Hâşa!

   İşte o kudret sahibi, lisan-ı Kur’an ile emrettiği,

فَانْظُرْ اِلٰٓى آثَارِ رَحْمَتِ اللّٰهِ كَيْفَ يُحْيِى اْلاَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا اِنَّ ذلِكَ لَمُحْيِى الْمَوْتٰىى وَهُوَ عَلٰى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ

ayet-i kerimesi bu meselenin hakikat olduğuna sarahat ile şehadet ediyor.

   Ey aziz arkadaş! Cenab-ı Hakkın şu tasarrufatından ve şuunatından anlaşıldı ki, arz meydanında yapılan nebatî haşirler ve neşirler ve sair içtima ve iftiraklar maksud-u bizzat değildir. Çünkü, öteki âlemin meydan-ı kebirinde yapılan o büyük ve mühim ihtifaller ile kısa bir zamanda yapılan şu