Şûle

بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ

   İ‘lem eyyühe’l-aziz! Bütün esma-i hüsnanın ifade ettiği manalar ile bütün sıfat-ı kemaliyeye, lâfza-i celâl olan Allah bil-iltizam delâlet eder. Sair ism-i haslar yalnız müsemmalarına delâlet eder. Sıfatlara delâletleri yoktur. Çünkü sıfatlar müsemmalarına cüz olmadığı gibi aralarında lüzum-u beyyin de yoktur. Bu itibarla ne tazammunen ve ne iltizamen sıfatlara delâletleri yoktur. Amma lâfza-i celâl bil-mutabakat Zat-ı Akdese delâlet eder. Zat-ı Akdes ile sıfat-ı kemaliye arasında lüzum-u beyyin olduğundan, sıfatlara da bil-iltizam delâlet eder. Ve keza, uluhiyet ünvanı sıfat-ı kemaliyeyi istilzam etmesi, ism-i has olan Allah’ın da o sıfatı istilzam ettiğini istilzam ediyor. Ve keza, Allah kelimesi de, nefiyden sonra sıfatlar ile beraber düşünülür. Binaenaleyh lâ ilâhe illâllah kelâmı, esma-i hüsnanın adedince kelâmları tazammun ediyor. Bu itibarla, şu kelime-i tevhid kelâmı, delâlet ettiği sıfatlar itibariyle bir kelâm iken bin kelâm oluyor. Lâ hâlika illallah, lâ fâtıra, lâ râzıka, lâ kayyume illallah gibi... Binaenaleyh, terakki etmiş olan zakir bir zat, bu kelâmı söylerken içindeki binlerce kelâmları söylemiş oluyor.

   İ’lem eyyühe’l-aziz! Madem ki her şeyin Allah’tan olduğunu bilirsin ve ona iz’anın vardır; zararlı, menfaatli her şeyi tahsin ve hüsn-ü rıza ile kabul etmek lâzımdır. Ve illâ, gaflete düşmeye mecbur olursun. Bunun için