Kitaplar
Mesnevî-i Nuriye

Bu sırra binaendir ki, şeriatça hilâlin tulû ve gurubu nazara alınmıştır. Çünkü, bu ise ayları, günleri hesap etmekten avamca daha kolaydır. Ve yine o sırra binaendir ki, ezhan-ı avamda tesbit ve takrir için Kur’an’da tekrarlar vukua gelmiştir.

   İ’lem eyyühe’l-aziz! Ayetlerin bahsettikleri hakikatlar, şiirlerin bahsettikleri hayalâttan pek vâsi ve pek yüksektir. Bu itibar ile şiirden addedilmemiştir. Hem de, ayetler, sahibinin şuunat ve ef’alinden bahseder. Şiir ise, fuzulî olarak gayrıdan bahseder. Hem de, filcümle âdi şeylerden bahsi harikulâdedir. Şiirin harikulâdelerden bahsi alel-ekser âdidir.

   İ’lem eyyühe’l-aziz! Hâlikın vahdetini gösteren ayineler ve delillerini okutan sahifelerin pek çok çeşitleri olduğu gibi, merkezleri bir ve birbirinin içine dahil olmuşlardır. Binaenaleyh, bir ayinede göründü veya bir sahifede okundu mu, hepsinde de görünür ve okunur. Fakat birisinde görünmemesi, hepsinde görünmemesini istilzam etmez.

   İ’lem eyyühe’l-aziz! Bir kelimeyi yazan harfini yazanın gayrısı, bir sahifeyi yazan satırı yazanın gayrısı, kitabı yazan sahifeyi yazanın gayrısı olması mümkin olmadığı gibi; karıncayı halkeden cins-i hayvanı halkedenin gayrısı, hayvanı yaratan arzı yaratanın gayrısı, arzı halkeden Rabbü’l-âlemînin gayrısı olması muhaldir.

   Rububiyet-i ammenin işaretlerindendir ki; kâinat kitabında öyle büyük harfler vardır ki, o harflerin bir kısmında bir kelime yazılıdır. Bir kısmında bir kelâm, bir kısmında bir kitap yazılıdır. Meselâ: O kitapta bahr, şecer, arz birer harf makamındadırlar. Birinci harfte semek kelimesi, ikincisinde şecer kelamı, üçüncüsünde hayvan kitabı yazılmıştır. Hatta, Yâsin suretinde tam Yâsin Suresi yazıldığı gibi, bazı masnuatta bir kelime olan isminde, çekirdeğinde o masnuun suresi ve kitabı yazılmıştır.

   İ’lem eyyühe’l-aziz! Yıldızlar, şemsler arasında mümaselet olduğu gibi, filcümle müsavat da vardır. Binaenaleyh, onlardan biri ötekilere rab olamaz. Ve onlardan birine rab olan, hepsine de rab olur. Ve keza, her şeye de rab olur.

Hata Bildirim Formu
Sayfalar
123456789101112131415161718192021222324252627282930313233343536373839404142434445464748495051525354555657585960616263646566676869707172737475767778798081828384858687888990919293949596979899100101102103104105106107108109110111112113114115116117118119120121122123124125126127128129130131132133134135136137138139140141142143144145146147148149150151152153154155156157158159160161162163164165166167168169170171172173174175176177178179180181182183184185186187188189190191192193194195196197198199200201202203204205206207208209210211212213214215216217218219220221222223224225226227228229230231232233234235236237238239240241242243244245246247248249250251252253254255256257258259260261262263264265266267268269270271272273274275276277278279280281282283284285
Fihrist
Lügat