2- Aynı o insan, gördüğü leziz nimetlerden duyduğu zevkleri izhar etmekle hamd ünvanı altında in’amı mün’imde ve mün’imi in’amda görmekle idame-i nimet ve tezyid-i lezzet talebinde bulunarak Elhamdülillâh cümlesiyle nimetler definesini bulan adam gibi nefes alıyor.

   3- Aynı o insan, mahlukat-ı acibe ve harekât-ı garibeden aklının tartamadığı ve zihninin içine alamadığı şeyleri gördüğü zaman, Allahu ekber demekle rahat bulur. Yani Hâlikı daha azim ve daha büyüktür. Onların halk ve tedbirleri kendisine ağır değildir.

   İ’lem eyyühe’l-aziz! İnsan seyyiatıyla Allah’a zarar vermiş olmuyor. Ancak nefsine zarar eder. Meselâ: Hariçte, vakide ve hakikatta Allah’ın şeriki yoktur ki, onun hizbine girmekle Cenab-ı Hakkın mülküne ve âsarına müdahale edebilsin. Ancak, şeriki zihninde düşünür, boş kafasında yerleştirir. Çünkü, hariçte şerikin yeri yoktur. O halde o kafasız, kendi eliyle kendi evini yıkıyor.

   İ’lem eyyühe’l-aziz! Allah’a tevekkül edene Allah kâfidir. Allah kâmil-i mutlak olduğundan lizatihî mahbubdur. Allah, Mûcid, Vâcibü’l-Vücud olduğundan kurbiyetinde vücud nurları, bu’diyetinde adem zulmetleri vardır. Allah, melce ve mencedir. Kâinattan küsmüş, dünya ziynetinden iğrenmiş, vücudundan bıkmış ruhlara melce ve mence Odur. Allah bakidir; âlemin bekası ancak Onun bekasıyladır. Allah maliktir, sendeki mülkünü senin için saklamak üzere alıyor. Allah, ganiy-yi muğnîdir; her şeyin anahtarı Ondadır. Bir insan Allah’a halis bir abd olursa, Allah’ın mülkü olan kâinat, onun mülkü gibi olur.

   İ’lem eyyühe’l-aziz! Aklı başında olan insan, ne dünya umurundan kazandığına mesrur ve ne de kaybettiği şeye mahzun olmaz. Zira dünya durmuyor, gidiyor. İnsan da beraber gidiyor. Sen de yolcusun. Bak, ihtiyarlık şafağı, kulakların üstünde tulû etmiştir. Başının yarısından fazlası beyaz kefene sarılmış. Vücudunda tavattun etmeye niyet eden hastalıklar, ölümün keşif kollarıdır. Maahaza, ebedî ömrün önündedir. O ömr-ü bakide göreceğin rahat ve lezzet,