Çünkü Allah’a iman, Allah’ın vücud ve vahdetine imandır; yevm-i ahirete iman ise, o günün hak olduğuna ve muhakkak geleceğine imandır.
Sual: اٰمَنَّا ’ya müşabih olan وَمَا اٰمَنُوا ’ya tercihen وَمَا هُمْ بِمُؤْمِنِينَ olarak cümle-i ismiye ile denilmesinde ne hikmet var?
Elcevap: Birincisi: Her iki اٰمَنَّا arasında görünen zâhirî tenakuzdan içtinab etmek içindir.
İkincisi: اٰمَنَّا ihbar değildir, inşa'dır. İnşa nefiy ile tekzib edilemediğinden وَمَا اٰمَنُوا denilmemiştir.
Üçüncüsü: اٰمَنَّا cümlesinden zımnen istifade edilen فَنَحْنُ مُؤْمِنُونَ cümlesine nefiy ve tekzibi irca için
وَمَا هُمْ بِمُؤْمِنِينَ denilmiştir.
Dördüncüsü: Onların adem-i imanlarının devamına delâlet etmek için cümle-i ismiye ihtiyar edilmiştir.
Sual: Nefyi ifade eden ( مَا ) cümlenin evvelinde bulunduğu halde cümleden istifade edilen devamı nefyetmeye delâlet etmediğinde hikmet nedir?
Cevap: Nefiy, kesif bir harfin medlûlüdür; devam ise, cümle-i ismiyenin heyet-i hafifesinden istifade edilen bir manadır. Binaenaleyh kesif kesife, yani nefiy imana daha karibdir.
Sual: وَمَا هُمْ بِمُؤْمِنِينَ ’deki haber üzerine harf-i cer olan ( باَ )’nın duhulü neye işarettir?
Elcevap: Onların zâhiren imanları varsa da, hakikatte imana ehil ve layık insanlar olup, mü’minin sınıfından addedilmediklerine delâlet için ( مَا ) ’nın haberi üzerine ( باَ ) dahil olmuştur.