Kitaplar
İşarat'ül-İ'caz

اِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا سَوَۤاءٌ عَلَيْهِمْ ءَاَنْذَرْتَهُمْ اَمْ لَمْ تُنْذِرْهُمْ

   Bu cümlenin mâkabliyle cihet-i nazmı:

   Arkadaş! Cenab-ı Hakkın sıfât-ı ezeliye âleminde biri celâlî, diğeri cemalî iki türlü tecellisi vardır. Celâl ile cemalin sıfât-ı ef’al âleminde tecellisinden, lütuf ve kahr, hüsün ve heybet tezahür eder; ef’al âlemine tecelli edince, tahliye    تَحْلِيَه   ile tahliye    تَخْلِيَه    (tezyin ile tenzih) doğar. Âsar ve a’mâl âleminden âlem-i ahirete intıba’ edince; lütuf, Cennet ve nur olarak, kahr da Cehennem ve nâr olarak tecelli eder. Sonra âlem-i zikre in’ikas edince, biri hamd, diğeri tesbih olmak üzere iki kısma ayrılır. Sonra âlem-i kelâmda tecelli edince, kelâmın emir ve nehye taksimine sebep olur. Sonra âlem-i irşada intikal edince; irşadı tergib ve terhib, tebşir ve inzara taksim eder. Sonra vicdana tecelli edince, recâ ve havf husule gelir. Sonra, irşadın iktizasındandır ki, havf ile recâ arasındaki muvazene devamla muhafaza edilsin ki; recâ ile doğru yollara süluk edilsin, havf ile de eğri yollara girilmesin. Ne Allah’ın rahmetinden meyus, ne de azabından emin olunsun.

   İşte, böylece teselsül eden şu hikmetten dolayı, Kur’an-ı Kerim, ale’d-devam, tergibden sonra terhib ve ebrarı methettikten sonra füccarı zemmetmiştir.

   Sual: Bu cümle ile   اِنَّ اْلاَبْرَارَ لَفِى نَعِيمٍ   *  وَاِنَّ الْفُجَّارَ لَفِى جَحِيمٍ   cümlesi arasında ne gibi bir fark vardır ki, orada atıf var, burada yoktur?

   Cevap: Atfın hüsnü, münasebetin hüsnüne bakar. Hüsn-ü münasebet, her iki cümleden takip edilen garaz ve maksadın bir olmasına mütevakkıftır. Halbuki, oradaki maksat, burada yoktur. Burada birinci cümledeki maksat, Kur’an’ın methine incirar eden mü’minlerin medhidir. İkinci cümleden maksat, yalnız tahvif ve terhib için kâfirlerin zemmidir. Bu ise, Kur’an’ın medhiyle alâkadar değildir. Sonra bu cümlenin ihtiva ettiği eczanın nazmında 

Hata Bildirim Formu
Sayfalar
123456789101112131415161718192021222324252627282930313233343536373839404142434445464748495051525354555657585960616263646566676869707172737475767778798081828384858687888990919293949596979899100101102103104105106107108109110111112113114115116117118119120121122123124125126127128129130131132133134135136137138139140141142143144145146147148149150151152153154155156157158159160161162163164165166167168169170171172173174175176177178179180181182183184185186187188189190191192193194195196197198199200201202203204205206207208209210211212213214215216217218219220221222223224225226227228229230231232233234235236237238239240241242243244245246247248249250251252253254255256257258259260261262263264265266267268269270271272273274275276277278279280281282283284285286287288289290291292293294295296297298299300301302303304305306307308309310
Fihrist
Lügat