Ve öyle bir vüs’at ve genişlik verir ki, insan o vüs’atle geçmiş ve gelecek zamanları yutabilir.

   Ve keza, iman, Şems-i Ezelîden ihsan edilmiş bir nur olduğu gibi; saadet-i ebediyeden de bir parıltıdır. Ve o parıltı ile, vicdanında bulunan bütün emel ve istidatlarının tohumları bir şecere-i Tuba gibi neşv ü nemaya başlar ve bu sayede ebed memleketine doğru hareket eder, gider. 

    وَيُقِيمُونَ الصَّلٰوةَ  : Bu cümlenin evvelki cümle ile bağlılığı ve münasebeti gün gibi aşikârdır. Lâkin bedenî ibadet ve taatlerden namazın tahsisi, namazın bütün hasenata fihrist ve örnek olduğuna işarettir. Evet, nasıl ki Fatiha Kur’an’a, insan kâinata fihristedir; namaz da hasenata fihristedir. Çünkü namaz; savm, hac, zekât ve sair hakikatleri havi olduğu gibi, idrakli ve idraksiz mahlukatın ihtiyarî ve fıtrî ibadetlerinin numunelerine de şamildir. Mesela, secdede, rükûda, kıyamda olan melâikenin ibadetlerini, hem taş, ağaç ve hayvanların o ibadetlere benzeyen durumlarını andıran bir ibadettir.

   Sual:   يُقِيمُونَ  ’nin fiil sigasıyla zikrinde ne hikmet vardır?

   Cevap: Ruha hayat veren namazın o geniş hareketini ve âlem-i İslâma yayılmış olan o intibah-ı ruhaniyi muhataba ihtar edip göstermektir. Ve o güzel vaziyeti ve o muntazam hâleti hayale götürüp tasvir etmekle sâmi’lerin namaza meylini ikaz edip arttırmaktır.

   Evet, dağınık bir vaziyette bulunan efradı büyük bir sevinçle içtimaa sevk ettiren malum aletin sesi gibi, âlem sahrasında dağılmış insanları cemaate davet eden ezan-ı Muhammedînin (a.s.m.) o tatlı sesiyle, ibadete ve cemaate bir meyil, bir şevk husule gelir.

   Sual:   يُصَلُّونَ   kelimesine bedel itnablı   يُقِيمُونَ الصَّلٰوةَ  ’nin zikrinde ne hikmet vardır?

   Cevap: Namazda lazım olan tadil-i erkân, müdavemet, muhafaza gibi ikamenin manalarını müraat etmeye işarettir.