Kitaplar
İşarat'ül-İ'caz

dedikten sonra,   قَالُوا  ; evvelce İblisin enaniyet ve kibrine kanarak yaptıkları istifsardan pişman olarak,

سُبْحَانَكَ لاَ عِلْمَ لَنَۤا اِلاَّ مَا عَلَّمْتَنَا اِنَّكَ اَنْتَ الْعَلِيمُ الْحَكِيمُ

dediler. Sonra vaktâ ki istidatlarının adem-i câmiiyetinden dolayı melâikenin aczi zâhir oldu; makamın iktizası üzerine, Âdem’in iktidarının beyanı icab etti ki, muaraza tamam olsun. Bunun için,   قَالَ يَۤا اٰدَمُ اَنْبِئْهُمْ بِاَسْمَۤائِهِمْ   hitabıyla Âdem’e ferman etti. Sonra vaktâ ki, mesele tebeyyün etti ve hikmetin sırrı zâhir oldu; geçen cevab-ı icmalînin bu tafsilâta netice kılınması makamın iktizasından olduğuna binaen,

قَالَ اَلَمْ اَقُلْ لَكُمْ اِنِّىۤ اَعْلَمُ غَيْبَ السَّمٰوَاتِ وَاْلاَرْضِ وَاَعْلَمُ

مَا تُبْدُونَ وَمَا كُنْتُمْ تَكْتُمُونَ

yani: “Sizin ketmettiğiniz şeyi bilirim.”

 Şu mukavele ve mükâlemeden anlaşılıyor ki; İblisin enaniyeti, kibri, melâikeye sirayet etmiştir; ve yaptıkları istifsara, bir taifenin itirazı da karışmıştır.

   Üçüncü Vecih: Cümlelerin heyet ve nükteleri:

     وَعَلَّمَ اٰدَمَ اْلاَسْمَۤاءَ كُلَّهَا   Yani, Cenab-ı Hak, Âdem’i (a.s.) bütün kemalâtın mebâdisini tazammun eden âli bir fıtratla tasvir etmiştir ve bütün maâlinin tohumlarına mezraa olarak yüksek bir istidat ile halketmiştir ve mevcudatı ihata eden ulvî bir vicdan ve ihatalı on duygu ile teçhiz etmiştir. Ve bu üç meziyet sayesinde, bütün hakaik-i eşyayı öğretmeye hazırlanmıştır, sonra bütün esmayı kendisine öğretmiştir. Demek bu cümlenin evvelindeki  ( وَ ), şu mukadder olan üç cümleye işarettir.

Hata Bildirim Formu
Sayfalar
123456789101112131415161718192021222324252627282930313233343536373839404142434445464748495051525354555657585960616263646566676869707172737475767778798081828384858687888990919293949596979899100101102103104105106107108109110111112113114115116117118119120121122123124125126127128129130131132133134135136137138139140141142143144145146147148149150151152153154155156157158159160161162163164165166167168169170171172173174175176177178179180181182183184185186187188189190191192193194195196197198199200201202203204205206207208209210211212213214215216217218219220221222223224225226227228229230231232233234235236237238239240241242243244245246247248249250251252253254255256257258259260261262263264265266267268269270271272273274275276277278279280281282283284285286287288289290291292293294295296297298299300301302303304305306307308309310
Fihrist
Lügat