اَلْعَالَمِينَ   : Bu kelimenin sonundaki   يِنَ   yalnız i’rab alâmetidir,   عِشْرِينَ ، ثَلاَثِينَ   gibi; veya cem’ alâmetidir. Çünkü, âlemin ihtiva ettiği cüzlerin her birisi bir âlemdir. Veyahut, yalnız manzume-i şemsiyeye münhasır değildir. Cenab-ı Hakkın, şu gayr-i mütenahî fezada çok âlemleri vardır. Evet,   اَلْحَمْدُ لِلّٰهِ كَمْ لِلّٰهِ مِنْ فَلَكٍ * تَجْرِى النُّجُومُ بِهِ وَالشَّمْسُ وَالْقَمَرُ   ve   رَأَيْتُهُمْ لِى سَاجِدِينَ   ’de olduğu gibi, burada da ukalaya mahsus cem’ sigasıyla gayr-i ukala cem’lendirilmiştir. Bu ise kavaide muhaliftir?

   Evet, âlemin ihtiva ettiği uzuvların birer akıl, birer mütekellim suretinde tasavvur edilmesi, belâgatın en makbul bir prensibidir. Zira, kâinatın “âlem” ile tesmiyesi, kâinatın sâniine olan delâleti, şehadeti, işareti içindir. Binaenaleyh, kâinatın uzuvları da, Sânie olan delâletleri, şehadetleri için, birer âlem olmaları icab eder. Öyle ise, Sâniin, o uzuvları terbiyesinden ve o uzuvların da Sânii i’lâm etmelerinden anlaşılır ki, o uzuvlar birer hayy, birer akıl, birer mütekellim suretinde tasavvur edilmiştir; binaenaleyh, bu cem’de kavaide muhalefet yoktur. 

     اَلرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ  : Mâkabliyle bu iki sıfatın nazmını icab eden şöyle bir münasebet vardır ki: Biri menfaatleri celb, diğeri mazarratları def’ etmek üzere, terbiyenin iki esası vardır.

   Rezzak manasına olan   اَلرَّحْمٰنِ   birinci esasa, Gaffar manasını ifade eden   اَلرَّحْمٰنِ   de ikinci esasa işaretleri için birbiriyle bağlanmıştır. 

    مَالِكِ يَوْمِ الدِّينِ  : Mâkabliyle şu sıfatın nazmını iktiza eden sebep şudur ki: