Kitaplar
İşarat'ül-İ'caz

    اِنِّى  , melâikenin   اَتَجْعَلُ   ile yaptıkları istifhamdan anlaşılan tereddütlerini reddetmekle, meselenin azamet ve ehemmiyetine işarettir.

    اِنِّى : Burada  ( ى ), mütekellim-i vahde ile,   وَاِذْ قُلْنَا  ’da, mütekellim-i maal-gayr zamirinin zikirlerinden şöyle bir işaret çıkıyor ki: Cenab-ı Hakkın halk ve icad fiilinde vasıtanın bulunmadığına, kelâm ve hitabında vasıtaların bulunduğuna işarettir. Bu nükteye delâlet eden başka ayetler de vardır. Ezcümle,   اِنَّۤا اَنْزَلْنَۤا اِلَيْكَ الْكِتَابَ بِالْحَقِّ لِتَحْكُمَ بَيْنَ النَّاسِ بِمَۤا اَرٰيكَ اللّٰهُ   ayet-i kerimesinde azamete delâlet eden  ( نَا )  zamir-i cem’i, vahiyde vasıtanın bulunduğuna işaret olduğu gibi;   بِمَۤا اَرٰيكَ اللّٰهُ  ’de müfred hükmünde olan lafza-i celâl, manaları ilham etmekte vasıtanın bulunmadığına işarettir.

    جَاعِلٌ   kelimesinin   خَالِقٌ   kelimesine tercihen zikri, melâikenin medar-ı şüphe ve mucib-i istifsarları, halk ve icad fiili değildir. Zira, vücud hayr-ı mahzdır; halk, Allah’ın fiilidir; Allah’ın fiili, lâyüs’eldir. Ancak melâikeyi şüpheye davet eden ve istifsarlarına mucib olan,   جَعْلٌ ’dür; yani, Cenab-ı Hakkın, beşeri arzın tamirine tahsis etmesidir.

    فِى اْلاَرْضِ  ’daki ( فِى )’nin  ( عَلٰى )’ya tercihi, beşerin yer üstünde olduğu,  ( عَلٰى ) kelimesinin manasına muvafık ve münasip iken, tercihen  ( فِى ) ’nin zikredilmesi, beşerin bir ruh gibi arzın cesedine nefh ve nüfuz ettiğine; ve beşerin ölüp inkıraz etmesiyle, arzın yıkılmasına işarettir.

Hata Bildirim Formu
Sayfalar
123456789101112131415161718192021222324252627282930313233343536373839404142434445464748495051525354555657585960616263646566676869707172737475767778798081828384858687888990919293949596979899100101102103104105106107108109110111112113114115116117118119120121122123124125126127128129130131132133134135136137138139140141142143144145146147148149150151152153154155156157158159160161162163164165166167168169170171172173174175176177178179180181182183184185186187188189190191192193194195196197198199200201202203204205206207208209210211212213214215216217218219220221222223224225226227228229230231232233234235236237238239240241242243244245246247248249250251252253254255256257258259260261262263264265266267268269270271272273274275276277278279280281282283284285286287288289290291292293294295296297298299300301302303304305306307308309310
Fihrist
Lügat