Kitaplar
İşarat'ül-İ'caz

    هُوَ الَّذِى  ’deki   هُوَ  , mübtedadır;   اَلَّذِى  , sılâsıyla beraber haberdir. Bu cümlede mübteda ile haberin tarifleri tevhide işaret olduğu gibi, hasra da delâlet eder. Yani, “Müştemilât-ı arziyenin halkı Cenab-ı Hakka münhasır olduğu gibi; Hâlikı da yalnız Cenab-ı Haktır.” Bu hasr,   ثُمَّ اِلَيْهِ تُرْجَعُونَ   cümlesinde,   اِلَيْهِ   ’nin takdimiyle hasıl olan hasra delildir. Yani, “Müştemilât-ı arziyenin halkı Cenab-ı Hakka münhasır olduğu için, kıyamette merciiyet de Cenab-ı Hakka münhasırdır.”   اَلَّذِى   sılâsıyla beraber haberdir. Haberin aslı ve müstahakkı, nekre olmaktır. Burada marife olarak gelmesi, hükmün zâhir ve malum olduğuna işaretir. Yani: “Cenab-ı Hakkın müştemilât-ı arziyenin Hâlikı olduğu malum ve zâhirdir.”

  Menfaat için kullanılan   لَكُمْ  ’deki  ( ل ) , eşyanın hilkaten mübah, helâl, menfaatli olarak yaratılıp, bazı arızalardan dolayı haram olmuş olduklarına işarettir. Meselâ, ağyarın malı, ismet-i şer’iye için haram olmuştur. İnsanın eti hürmet ve keramet için, zehir zarar için, lâşe eti necaset için haram olmuşlardır. Ve keza, her bir şeyde bir faide, bir menfaat olduğuna remizdir. Ve keza, beşer için her şeyde bir menfaati bulunduğuna remizdir. Evet, hangi şey olursa olsun, beşere bir cihetten bir istifadeyi temin eder, velev ibret almak için olsun.

  Ve keza, arzın karnında istikbal insanlarını intizar eden pek çok rahmetin hazine ve definelerinin bulunduğuna remizdir.

    لَكُمْ   car ve mecrurunun   مَافِى اْلاَرْضِ   üzerine takdimi, beşere ait istifadelerin her gayeden evvel ve evlâ olduğuna işarettir.

 Umumu ifade eden   مَا   her şeyde menfaatleri aramaya insanları tergib ve teşvik içindir.

    فِى اْلاَرْضِ   ’deki  ( فِى ) ’nin   عَلٰى  ’ya tercihi, en çok menfaatlerin arzın karnında olduğuna ve arzın karnındaki eşyanın taharrisine insanları teşci ettiğine işarettir. 

Hata Bildirim Formu
Sayfalar
123456789101112131415161718192021222324252627282930313233343536373839404142434445464748495051525354555657585960616263646566676869707172737475767778798081828384858687888990919293949596979899100101102103104105106107108109110111112113114115116117118119120121122123124125126127128129130131132133134135136137138139140141142143144145146147148149150151152153154155156157158159160161162163164165166167168169170171172173174175176177178179180181182183184185186187188189190191192193194195196197198199200201202203204205206207208209210211212213214215216217218219220221222223224225226227228229230231232233234235236237238239240241242243244245246247248249250251252253254255256257258259260261262263264265266267268269270271272273274275276277278279280281282283284285286287288289290291292293294295296297298299300301302303304305306307308309310
Fihrist
Lügat